610’uncu insan

Berke tarafından

Ocak 21, 2024 6 kez okundu Okuma süresi: 8dk, 20sn

Dünya üzerinde şimdiye kadar 117 milyar insan yaşadı ve yalnızca lakin yalnızca 600 küsur kişi, bu büyük soluk mavi noktanın hudutlarını aşarak uzaya adım atabildi. Ortalarından biri, yalnızca sayılarla değil, tıpkı vakitte bir ulusun gururu ve temsilcisi olarak öne çıkıyor: Alper Gezeravcı.

610

Uzaya çıkan 610’uncu insan olarak, mavi gezegenimizin atmosferini delerek gökyüzüne yükseldi ve Türkiye’nin ismini bugüne kadar uzaya çıkmayı başarmış 21 ülkenin ortasına yazdırdı. Bu yalnızca ferdî bir muvaffakiyet değil, birebir vakitte bir milletin, bir kültürün, bir toplumun kolektif hayalinin bir yansıması.

Her şey üzere bu olayın da nasıl gerçekleştiği hakkında sayısız ve asla bitmeyecek tartışmalara girilebilir: 55 milyon dolara gitti, bu bir turist, roket bizim değil, gittiği yer bizim değil vb. Lakin bunlar yaşanan olay için hakikaten ne kadar değerli?

Uzayın derinliklerine göz kırpan bu yürekli Türk, yalnızca fizikî olarak değil, birebir vakitte duygusal bir bağ kurarak uzayın derin sessizliğinde Dünya’nın etrafında bir günde 16 çeşit atıyor. Tahminen de orada, ISS’te dururken, soluk mavi gezegenimizi seyrederek, dünya üzerindeki insanların küçük farklılıkların ne kadar değersiz olduğunu düşünüyordur. Tahminen de orada, insanlığın kolektif geleceğine dair umut dolu bir bildiri taşıyordur.

Uzaya çıkmak neden bu kadar kıymetli?

Eğer bir insansanız, yerçekimi ve solunabilir havasıyla Dünya epeyce olağanüstü bir yer. Lakin her geçen yıl insanlığın Dünya’daki durumu daha da tehlikeli bir hal alıyor. İklim değişikliği, ekonomik güvensizlik ve salgın hastalıklar dünyanın kaynaklarını zorlarken, neden bu kadar parayı uzay araştırmalarına harcayalım? Bu tartışmanın neden gündeme geldiğini anlamak kolay: Dünya’da çözülmesi gereken büyük meseleler var ve uzaya gitmek değerli. Fakat bu çok kolaylaştırma insanlığın tabiatını göz gerisi ediyor.

Kristof Kolomb’un Amerika kıtasını keşfi, Vasco da Gama’nın deniz yoluyla Hindistan’a ulaşması, James Cook’un Büyük Okyanus’u keşfi, Marco Polo’nun Asya seyahatleri ve Alexander von Humboldt’un Güney Amerika’daki keşifleri, Neil Armstrong’un Ay keşifleri…

Bu keşifler günümüzde kullandığımız teknolojilerin ortaya çıkmasını sağladı. Ve hiç elbet uzay araştırmaları, teknolojik gelişmelerin öncüsüdür. Uzay misyonları, yeni teknolojilerin geliştirilmesine, günlük yaşantımıza uygulanabilen yenilikçi tahlillerin ortaya çıkmasına katkı sağlar.

Bilmeyenler için bunlara örnekler de verebiliriz. Günümüzde bir akıllı telefon alırken birinci neye bakıyoruz? Kamerasının nasıl çektiğine, değil mi? Lakin aslında bu bir uzay teknolojisi. 1990’larda NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı, uzay gemilerinde kullanılabilecek küçük lakin bilimsel kalitede kameralar üretmek için çalıştı. Artık tüm kameraların 1/3’ü bu teknolojiyi kullanıyor.

Çizilmeye güçlü gözlük camları, LED’ler, kara mayınlarının temizlenmesi, spor ayakkabıları, hafızalı yastıklar, su filtreleme sistemleri, toz temizleme aygıtları, kulaktan ölçüm yapan termometreler, kablosuz kulaklıklar, dondurularak kurutulmuş besinler, duman detektörleri, bilgisayar fareleri ve çok daha fazlası uzay araştırmaları sayesinde ortaya çıktı.

Hayal etmenin bedeli ne kadar?

Bundan 10 sene hatta 20 sene evvel ilkokul öğrencilerine “Büyünce ne olmak istiyorsun?” diye sorulduğunda kesinlikle sınıftaki birkaç kişi “Astronot olmak istiyorum” diye karşılık veriyordu. Bu soru lise vakitlerinde sorulduğunda ise tıpkı karşılığı almak neredeyse imkansızdı. Zira gençler astronot olmayacaklarına inanmışlardı. Ben de onlardan biriydim açıkçası.

Ancak artık, çocuklar “Alper abilerinin” kendi çocukluk hayallerini gerçeğe dönüştürüşünü, sonların ötesinde bir dünyaya uzanmanın ne kadar mümkün olduğunu gördüler. Evet, elbette herkes uzaya gitmeyecek lakin bu gençler uzaya gidilmesini sağlayacak yahut orada kullanılacak teknolojileri geliştiren, üreten bilim insanları olacaklar.

Alper Gezeravcı’nın başarısı, genç zihinlere “neden olmasın?” sorusunu sorma cüreti veriyor. İşte buna bir bedel biçmek mümkün değil.

Türkiye’yi gelecekte neler bekliyor?

Daha evvelki yazılarımızda da aktardığımız üzere Türkiye’de artık uzay alanında kıymetli çalışmalar yapılıyor. Bu hem ticari tarafta hem de kamu tarafında yürütülüyor. Türkiye Uzay Ajansı’nın Ay amaçları var ve bunlar aslında ayakları yere basan gayeler.

ROKETSAN artık de ŞİMŞEK Fırlatma Aracı üzerinde çalışıyor. 400 kilogram tartısında yararlı yüke sahip olacak ŞİMŞEK-1 Fırlatma Aracı ile 2027 yılında 550 km irtifaya çıkılması hedefleniyor. ŞİMŞEK-2 Fırlatma Aracı’nda ise firma, 700 km irtifa ve 1.5 ton yük hedefliyor.

İşin daha ticari tarafında da çalışmalar ve gelişmeler var. Dünyanın sayılı roket bilimcilerinden Arif Karabeyoğlu’nun vizyonuyla kurulan ve yönetilen DeltaV, bugün hibrit roket motorları konusunda dünyada öncü pozisyonda.

Arif Karabeyoğlu birebir vakitte Selçuk Bayraktar’ın Fergani Uzay teşebbüsünde de bulunuyor. Fergani, uzaya tıpkı Starlink üzere yüzlerce uydu göndermeyi hedefliyor. Bu uydulardan birincisinin bu yıl fırlatılacağı da açıklandı. Bayraktar, bu uydulardan 5-15 yıl içerisinde 100’lerce fırlatılacağını söylüyor.

Tüm bu projeler şunu gösteriyor: Günümüzün küçükleri hayallerini gerçekleştirmek için kendi ülkelerinde platform bulabilecek. Burada ticari ve kamu alanında faaliyet gösterebilecekler. Onlar atılan birinci adımı bir adım daha ileriye götürecekler. Zira uzay maksatları bunu gerektiriyor. Uzay araştırmları yalnızca bir jenerasyonun tamamlayacağı şeyler değil. Bazen bir misyonun yapılması 30 yıl sürüyor. Bununla birlikte uzay, değerli bir alan ve yalnızca burada değil, dünyanın her yerinde halık bu alana bu kadar para harcanmasını mantıklı bulmuyor. Fakat dediğimiz üzere, uzay, ilerlemek için gerekli. Bunun nasıl yapılacağı farklı bir yazı konusu lakin halkın bu mevzuda bilinçlendirilmesi ve yapılan misyonların, denemelerin ve testlerin tüm şeffaflıkla paylaşılması gerekiyor öncelikle.

Yazımızın sonuna gelirken cümlelerimizi Alper Gezeravcı’nın ISS’teki birinci Türkçe mesajıyla sonlandırıyoruz: “Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarak bizlere emanet eden bedelli Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına, bu vatan için canını veren tüm şehitlerimize, buraya adım atmamızı sağlayan güçlü iradesiyle devletimize ve bu imkanları bize sağlayan milletimize şükranlarımı sunuyorum. İstikbal Göklerdedir.“

Görüntülenme: 6

Reaksiyon Göster