Türk bilim insanları, bu yıl 8’incisi düzenlenen Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nde bir aylık süreyi geride bıraktı. 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nde biyoloji, iklim, etraf, atmosfer, güç, jeoloji üzere bahislerde 22 farklı araştırma gerçekleştiriliyor. Bu içeriğimizde Türk bilim insanlarının ve 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan yabancı bilim insanlarının araştırmalarını derledik.
Türk bilim insanları hangi çalışmaları yürütüyor?
Ulusal Antarktika Bilim Seferi Önderi Prof. Dr. Ersan Başar, “Antarktika Yarımadası Deniz Suyunda Çözünmüş Dağılmış Petrol Hidrokarbonlarının Dağılımı ve Parmak İzi Analizi” çalışmasında, Antarktika’daki okyanus suyunda bulunan petrol kirliliğinin nereden geldiği sorusunun yanıtını arıyor.
8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Önder Yardımcıları Dr. Atilla Yılmaz ve Kaptan Doğaç Baybars Işıler, “Horseshoe Adası Sucul Ekosistemlerinde İnsan Kaynaklı Tesirlerin İncelenmesi” projesiyle “Antarktika’daki göllerde insan kaynaklı kirleticilerin düzeyi ekosistemi tehdit edecek seviyede mi?” sorusuna karşılık bulmaya çalıştı.
Doç. Dr. Hüseyin Ayhan Yavaşoğlu, “Kutup Kaidelerine Uygun Güç Depolama Sistemi Geliştirilmesi” çalışmasına ait, “Proje kapsamında güçlü kutup kurallarında kullanılabilecek yeni jenerasyon batarya hücrelerine sahip güç depolama sistemi geliştirildi. Sistemimiz, taşınabilir araçlara has sürüş çevriminde kullanım testine alınmasıyla yeni kuşak bataryaların kutup koşullarında nasıl performansı sergileneceği sorusunun karşılığını aradık.” dedi.
8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Etraf Zabiti yüksek mühendis Aybike Gül Karaoğlu da “Horseshoe Adası Deniz ve Kıyı Ekosistemi’nde Antropojenik Tesirlerin Belirlenmesi” projesiyle, Antarktika deniz ekosisteminde insan kaynaklı kirleticiler olup olmadığını, varsa ölçüsü ve içeriğini araştırdı.
Bilim seferinin tıp işçisi Doç. Dr. Bengüsu Mirasoğlu da “VIII. Ulusal Antarktika Bilimsel Seferi Tıbbi Danışmanlık ve Tıbbi Saha Hizmeti” çalışmasıyla “kutup bölgelerinde sıhhat hizmetlerinin nasıl daha güzel ve ülkü hale getirilebileceğine” dair çalışmalar yaptı.
Erhan Aslan, “Küresel Güneş Radyasyonunun Uzun Vadeli Değişimleri ve Antarktika’daki Potansiyel Etkileri” başlıklı çalışmayla “Antarktika’da uzun vadede güneşlenme radyasyonunun değişimi ve atmosferin başka bileşenleri izlenerek ampirik modeller üretilebilir mi?” sorusunun yanıtını aradı.
Dr. Fahri Karabulut, “İHA-GPR ve İHA-Fotogrametri Gözlemleriyle Antarktika Horseshoe Adası’nda Buzul İzleme ve 3 Boyutlu Modelleme” projesiyle “küresel iklim değişikliği sonucunda buzullarda meydana gelen değişimin boyutlarının ne seviyede” olduğunu araştırdı. Mühendis Zafer Şahingöz, “Horseshoe Adası Otomatik Meteoroloji Müşahede İstasyonu Bakım-Onarımı” çalışmasında “İstasyondaki dataları toplayıp inceleyerek, bu dataları üreten algılayıcıların bakım-onarımını yaparak daha yanlışsız ve kararlı çalışabilir mi?” sorusunun yanıtını aradı.
Mühendis Yüzbaşı Yunus Aytaç Akdoğan, “Sabit GNSS istasyonunun bakım ve tamir ve GNSS bilgilerinin toplanması” projesiyle “Dismal ve Horseshoe adalarının yıllık mm mertebesinde jeodinamik hareketliliğinin ne kadar olduğu” sorusuna cevap bulmaya çalıştı.
Sefer iştirakçisi Sey. Asb. Kd. Üstçavuş Mehmet Cihan Erol, “Antarktika Horseshoe Adası Hidrografik Mesaha Çalışmaları” ile “seyir haritası üretimi için gerekli derinliklerin toplanması, seyir tehlikelerinin tespit edilmesi ve seyre pürüz tehlikeli bölgelerin belirlenmesi” konusunda çalıştı.
Prof. Dr. Ertuğrul Ağırbaş, “Horseshoe Adası (Antarktika) Fitoplankton İşlevsel Küme Oranlarının HPLC Pigment Tahlili ile Belirlenmesi ve Belirteç Pigment Kompozisyonu” projesiyle “Değişen iklim şartları altında Antarktika ekosisteminin sürdürülebilir idaresine ve iklim değişikliğine ahenk gayretlerine katkı sağlayacak fitoplankton işlevsel kümeleri, besin tuzu dinamiği ve hidrografik özelliklerinin aktüel durumu nedir?” sorusunun yanıtını aradı.
Prof. Dr. Ülgen Aytan, “Antarktika Horseshoe Adası’nda Plastik Kirliliği, Kaynakları ve Risk Analizi” çalışmasıyla “Gezegenimiz üzerinde en süratli büyüyen tehdit olan plastik kirliliği Antarktika sucul (deniz ve tatlı su) ekosisteminde ne boyuttadır? Mümkün kaynakları nelerdir ve mevcut plastikler bu özel ekosistem için ne cins riskler teşkil etmektedir?” soruları üzerinde araştırmalarda bulundu.
Doç. Dr. Mehmet Korhan Erturaç, “Horseshoe Adası Basamaklı Kıyı Hallerinin Haritalanması ve Tarihlendirilmesi” projesiyle “Antarktika’daki buzul örtüsünün erimesinin son 10 bin yılda kara alanlarının yükselimine nasıl tesir ettiğini” inceledi.
Dr. Mehtap Dursun, “Antartika Kıtası’nda Su Örneklerinde Yarı Uçucu Organik Bileşiklerin Karıştırma Barı Sorptif Ekstraksiyon TDU-GCMS/MS Sistemi ile Tespit Edilmesi” projesiyle “Antarktika bölgesinin kıtasal sularında mikrokirleticiler var mıdır? Varsa düzeyi ve kökenini nedir?” sorularının yanıtını aradı.
Dr. Denizhan Vardar, “Horseshoe Adası (Batı Antarktika) Sığ Deniz Tabanı ve Yakın Kıyı Alanları Buzul Kaynaklı Yapılarının Akustik ve Yüksek Ayrımlı İHA Fotoları ile Tanımlanarak Haritalanması ve Yakın Geçmiş Buzul Hareketlerinin Belirlenmesi” çalışmasıyla “deniz tabanı çökel ünitelerinin nasıl dağıldığı, aşınım ve depolanma alanlarının karakterleri ve oluşum düzeneklerinin neler olduğu ve kıyı ile ne üzere tesirler bıraktığı” konusunda araştırmalarda bulundu.
Murat Özkatan, “Horseshoe Adasının Paleomanyetizması: Tektonik ve Paleoşiddet Değişimlerinin Belirlenmesi, Marguerite Körfezi, Antarktika” projesiyle “Horseshoe adası jeolojik oluşumu, üzerinde bulunduğu Antartika plakasının tektonik hareketleri ve yer manyetik alanın güney manyetik kutup bölgesinde vakitle nasıl değişti?” sorularına karşılık aradı.
Prof. Dr. Nüket Sivri, “Kutup Bölgelerinde Kritik Hammadde (KHM) Konsantrasyonlarının Belirlenmesi ve Potansiyel Ekolojik Risk İndeksinin Kutup Bölgelerine Uyarlanması” çalışmasıyla, “Endüstriyel üretim ve iktisadın sürdürülebilir işleyişi için kıymet taşıyan KHM’ler, Antarktik Bölgesi sucul ekosistem sıhhatini nasıl tesirler? KHM kaynaklı muhtemel toksik tesirler ve antropojenik baskılar her iki kutup bölgesinde de gözleniyor mu? Antarktika Kutup Bölgesi için uyarlanan potansiyel ekolojik risk indeksi (PERI), Arktik Kutup Bölgesinde oluşturulan indexten ne kadar farklı olabilir?” sorularının karşılığı için araştırmalarda bulundu.
Kağan Gökhan Görgişen, “Bilim Bağlantısı Faaliyetleri” çalışmasıyla Ulusal Teknoloji Atağı’nın merkez odağında olan ve itici gücü olarak bedellendirilen “nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesine, geliştirilmesine ve toplumsal alt yapısının hazırlanmasına katkıda bulunmayı” amaçlayan araştırmalarda bulundu.
AA foto muhabiri Şebnem Coşkun ise kutup seferlerinde yürütülen bilimsel çalışmalar, global iklim değişikliğinin tesirleri ve canlı hayatına dair yaptığı fotoğraf, görüntü ve haber projeleriyle “Türkiye’nin kutup bölgelerine düzenlediği bilimsel seferlerin çıktılarının tüm dünyaya duyurulmasını” amaçladı. 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan yabancı bilim insanlarından Oleg Vassilev, “Horseshoe Adası’nda İHA-GPR Müşahedelerine Dayalı Buzul İzleme ve 3 Boyutlu Modellenmesi” projesiyle “Sıcaklık artışına reaksiyon veren buzulların modellenmesi ve simülasyonu için bilgi setini farklı bir yaklaşımla zenginleştirebilir miyiz? sorusunun yanıtını aradı.
Antonio Fernandez, “PARANTAR İsimli Çalışmanın Emeli, Doğal Dinamiklerle Ve Birebir Vakitte İnsan Kaynaklı Faaliyetlerle Bağlantılı Holosen Buzullaşma Sürecini İncelenmesi” çalışmasıyla “son 200 yıldaki buzullaşmanın Holosen’in birinci periyotlarına nazaran daha süratli gerçekleşip gerçekleşmediğini” araştırdı.
Dr. Sofia Galban Mendez, “MICROAIRPOLAR” isimli projesiyle, “kutup bölgelerindeki mikroorganizmaların biyocoğrafyası, taşınımı ve adaptasyonu” üzerinde çalışmalarda bulundu ve “Mikroorganizmaların havaya yayılma kabiliyeti nasıldır?” sorusunun cevabını bulmaya çalıştı.
Shweta Dutta ise “Antarktika’da Aydınlatma Kaynaklı Whistler Dalgaları” projesiyle “ABD’nin güneydoğusundaki yıldırım çarpmalarının Antarktika Horseshoe Adası üzerindeki çok düşük frekanslı (10 kHz) ıslık sesi dalgalarıyla kontaklı olup olmadığını” inceledi.
