Türkiye Büyük Millet Meclisi, İsveç‘in Rusya’nın Ukrayna’yı tam kapsamlı işgaline karşılık olarak güvenliğini artırmak hedefiyle birinci kere 2022’de yaptığı NATO başvurusunu 287’ye 55 oyla onayladı. Bu onay tıpkı vakitte Türkiye’nin ABD’den talep ettiği F-16 jet uçaklarının satışı için de ön şart olarak gündeme getiriliyordu. TBMM’nin onayı sonrasında Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi, yaptığı açıklamada, TBMM’de onaylanan İsveç tasarısını ve Türkiye’ye F-16 satışını değerlendirdi. İsveç, NATO ve ABD şad: F-16 uçakları ise çıkarlarla örtüşüyor
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom, onayı memnuniyetle karşıladığını belirtirken “Artık Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onay dokümanını imzalamasını sabırsızlıkla bekliyoruz.” dedi. Erdoğan’ın maddeyi birkaç gün içinde imzalaması bekleniyor. Lakin İsveç’in NATO’ya üye olması için Macaristan’ın da İsveç’in üyeliğine onay vermesi gerekiyor. Ek olarak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin atağını memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Sürecin ABD ve F-16 satışı tarafında ise Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi ABD Lideri Joe Biden‘ın başından itibaren Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonuna destek verdiğini söyledi ve şu açıklamalarda bulundu: “Bu (F-16 satışı) NATO içinde birlikte çalışabilirliği artıracaktır ve ABD’nin ulusal çıkarına uygundur. Yabancı ülkelere silah satışında Kongre değerli bir role sahiptir ve bu husus üzerinde Kongre ile çalışıyoruz.”
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden biri de TBMM’nin İsveç’in NATO’ya üyeliğini onaylamasının ABD tarafından memnuniyetle karşılandığı ve İsveç’in NATO’ya güç katacağını belirtti. Sözcü, “Başkan Biden uzun vakittir Türkiye’nin F-16 filosunun modernizasyonuna verdiği takviye konusunda açık. Bu olası satış ABD’nin, Türkiye’nin ve tüm NATO müttefiklerinin ulusal güvenlik çıkarlarını destekleyecektir.” tabirlerini kullandı.
ABD, F-16 satışını onaylayacak mı?
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da X hesabından yaptığı paylaşımda, “ABD, Türk Parlamentosunun İsveç’in NATO’ya üyelik protokollerini onaylayan kararını takdirle karşılamaktadır. İsveç’in üyeliği, ittifakı daha güçlü ve her zamankinden daha birleşmiş hale getirecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu memnuniyet açıklamaları değerli. Ek olarak ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Kongrenin dış ülkelere silah satışında anahtar bir role sahip olduğunu aktarıyor. Kimi Kongre üyelerinin açık halde “İsveç’in üyeliğinin onaylanmasının Ankara’ya F-16 satışı öncesinde kilit bir değerlendirme” olacağını lisana getiriyordu. Ancak ABD Lideri Joe Biden’ın idaresi F-16 satışını hiçbir vakit resmi olarak Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasına bağlamadı. Öte yandan çok sayıda tesirli Kongre üyesi, Türkiye İsveç’in ittifaka iştirakini onaylamadıkça ve onaylamadıkça satışı desteklemeyeceklerini söylemişti. ABD’li yetkililer, İsveç’in NATO üyeliğinin Türkiye tarafından onaylanmasının akabinde F-16 satışı konusunda nispeten süratli hareket edilmesini beklediklerini söylüyor.
Türkiye, ABD’den yaklaşık 20 milyar dolara mal olacak 40 adet F-16 ve modernizasyon kiti talep ediyordu. Bu hususta şimdilik olumlu bir hava oluşmuş olsa da ABD Kongre’sinin ne karar vereceği belgisiz durumda.
