Havacılık alanında dünyanın dört bir yanında savunma endüstrileri önemli bir insansızlaştırma teşebbüsü içerisinde. ABD Hava Kuvvetleri‘nin XQ-58A Valkyrie deneysel savaş uçağı tamamen yapay zeka denetiminde birinci uçuşunu gerçekleştirdi. İnsansız savaş uçağının 25 Temmuz 2023’te Florida’daki Eglin Test ve Eğitim Kompleksi’nde üç saatlik bir sortiyi tamamladığı bildirildi. XQ-58A Valkyrie yapay zeka ile uçtu
Skyborg Vanguard programının bir eseri olan bu son test kapsamında yapay zeka pilotu, ABD Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı’nın (AFRL) Otonom Hava Muharebe Operasyonları (AACO) takımı tarafından geliştirilen algoritmalarla X-62 VISTA‘da milyonlarca saatlik yüksek sadakatli simülasyonlar ve sortilerle eğitildi.
Kratos İnsansız Hava Sistemleri (KUAS) ve AFRL’nin ortak projesi olan XQ-58A Valkyrie, insan denetimi olmadan bağımsız olarak, öteki dronlarla birlikte ve bir insan/makine takımının modülü olarak çalışabilen jet motorlu otonom bir savaş uçağı geliştirmek için muhtaçlık duyulan teknolojilerin geliştirilmesini amaçlıyor. ABD Hava Kuvvetleri, savaş uçaklarına eşlik edebilecek, onlarla birlikte çalışabilecek ve bilhassa tehlikeli bölgelere gönderilebilecek otonom savaş uçaklarıyla maliyetleri düşürmek istiyor. Aktarılanlara nazaran Valkyrie, 6.7 m kanat açıklığı, 1,050 km/s azami sürat, 13.715 m hizmet tavanı ve 3,941 km menzil vadediyor. JDAM’lar ve öteki küçük çaplı bombalar da dahil olmak üzere platform sekiz adede kadar silah taşıma kapasitesine sahip.
AFRL kumandanı Tuğgeneral Scott Cain, “Yapay zeka, gelecekteki savaş çabası ve operasyonel resmi manaya ve karar verme süratimiz için kritik bir öge olacak. Yapay Zeka, otonom operasyonlar ve insan-makine birlikteliği gibisi görülmemiş bir süratle gelişmeye devam ediyor ve buna ayak uydurmak için hükümet, akademi ve sanayi ortaklarımızın koordineli çalışmalarına muhtaçlığımız var.” diyor. Türkiye’nin de bu alanda Baykar Bayraktar Kızılelma ve TUSAŞ Anka 3 üzere projeleri bulunuyor. Fakat bu sistemlerdeki yapay zekanın kabiliyetleri hakkında net bilgiler mevcut değil.
