MIT ve Birmingham Üniversitesi‘nden araştırmacılar, mevcut teknolojiyi kullanarak yaşanabilir gezegenleri tespit etmenin formülünü çözdüklerini düşünüyorlar. Yapılan son araştırmaya nazaran her şey bir dış gezegenin karbondioksit ve ozon düzeyleriyle ilgili üzere görünüyor. Dünya atmosferindeki karbondioksit düzeyinin yükselmesinin global ısınmayı nasıl etkilediğine dair pek çok şey konuşuldu, lakin gerçek şu ki gezegenimiz Venüs üzere daha az yaşanabilir başka gezegenlere kıyasla epeyce düşük bir gaz düzeyine sahip. Venüs’ün atmosferinin %96,5’i bu gazdan oluşurken, Mars’ın atmosferi %95 CO2 içeriyor. Öte yandan Dünya’nın atmosferindeki karbondioksit oranı yalnızca %0,04’tür. Bunun nedeni ise okyanuslarımızın gezegendeki karbondioksitin yaklaşık %80’ini emmesi.
Dış gezegenlerde su tespiti
Araştırmacılar bu gerçek ışığında, atmosferlerinde düşük düzeyde karbondioksit arayarak sıvı halde su bulundurabilecek ötegezegenleri tespit etmek için yeni bir yol geliştirdiler. Araştırmacılar bilhassa Güneş sistemimizi bir model olarak kullanmayı öneriyor ve Güneş’ten sıvı halde suyun bulunabileceği bir aralıkta yer alan bir küme gezegeni aramaya yönelik bir plan ortaya koyuyorlar. Daha sonra, bu gezegenlerin atmosferleri incelendiğinde, başkalarına nazaran daha düşük atmosferik karbondioksit içeren bir gezegen bulunursa, gazın büyük su kütleleri tarafından hapsedilmiş olma mümkünlüğünün yüksek olacağını söylüyorlar.
Araştırma grubu, James Webb Uzay Teleskobu‘nun (JWST) bu yılın başlarında Jüpiter’in uydusu Europa’da yaptığı üzere, şu anda gözlemleyebildiği gezegenlerdeki karbondioksiti ölçebilmesinin bu planın bilhassa heyecan verici bir kesimi olduğunu söylüyor.
Su eşittir hayat demek değil
Bu türlü bir metot, bir gezegenin nitekim sıvı su içerip içermediğini belirlemeye yardımcı olsa da, araştırmacılar bunun o gezegende mutlaka ömür olacağı manasına gelmediğini kabul ediyor. Lakin grubun bunun için de bir planı var. Yine kendi gezegenimizi ilham kaynağı olarak kullanan araştırmacılar, Dünya’daki hayat formlarının (bitkiler ve birtakım mikroplar dahil) karbondioksit alıp oksijen yaydıklarını ve bunun da Güneş’ten gelen fotonlarla ozona dönüştürülebildiğini belirtiyorlar. Karbondioksit üzere ozonun da James Webb teleskobu tarafından tespit edilebilen bir imzası bulunuyor. Araştırmacılar, yaşanabilir bölgede düşük CO2 ve yüksek ozona sahip bir gezegen bulmak için JWST’nin kullanılabileceğini söylüyorlar. Şayet bu türlü bir gezegen tespit edilebilirse bu gezegende yüksek ihtimalle bir ömrün barınıyor olduğu belirtiliyor.
