Kara deliğe düşmek: İki farklı senaryo
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde astrofizikçi olan ve görselleştirmeleri hazırlayan Jeremy Schnittman, iki farklı senaryoyu simüle ettiğini belirtiyor; birincisinde astronot olarak düşünülebilecek kameranın olay ufkunda hududu geçip karanlığa yolculuğu, ikinci ise cismin sapan tesiriyle kara deliğin olay ufkundan kurtulması.
NASA, hem olağan bir görüntü hem de 360 derece olarak daha etkileşimli görüntüleri da yayınladı. Şayet VR gözlüğünüz varsa 360 derece görüntüleri izlemenizi muhakkak tavsiye ederim. Toplam 4 görüntü var ve yazı içinde sırasıyla evvel statik sonra 360 derece görüntüleri vereceğim.
Süper bilgisayarda bu senaryolu görselleştirmek için NASA İklim Simülasyonu Merkezi’ndeki Discover üstün bilgisayarı kullanıldı. Yalnızca bu proje özelinde 10 terabaytlık data üretildi. Bu bilgi, Discover’ın 129.000 işlemcisinin yalnızca yüzde 0,3’ünü kullanarak ve 5 günde üretildi. Geleneksel bir bilgisayarda bu türlü bir süreç on yıldan fazla sürerdi.
NASA’nın görselleştirdiği kara delik ise Samanyolu yani kendi galaksimizin merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A*. Bu kara delik, Güneş’in 4,3 milyon katı kütleye sahip. Bilim beşerlerine nazaran bir üstün kütleli kara deliğe düşmek öteki yıldız kütleli kara deliklere düşmekten daha uygun.
Yaklaşık 30 güneş kütlesine kadar kütleye sahip olan yıldız kütleli kara delikler, çok daha küçük olay ufuklarına ve daha güçlü gelgit kuvvetlerine sahip. Bu da yaklaşan objeleri ufka ulaşmadan parçalayabilecekleri manasına geliyor. Bu durum, kara deliğe yakın bir objenin ucundaki çekim kuvvetinin öteki ucundakinden çok daha güçlü olmasından kaynaklanıyor.
Simüle edilen kara deliğin olay ufku yaklaşık 25 milyon kilometre ya da Dünya’dan Güneş’e olan aralığın yaklaşık %17’sini kapsıyor. Yığılma diski ismi verilen sıcak, parlayan gazdan oluşan düz, dönen bir bulut onu çevreliyor ve düşüş sırasında görsel bir referans vazifesi görüyor. Foton halkaları ismi verilen parlayan yapılar da kara deliğe daha yakın bir yerde, onun yörüngesinde bir ya da daha fazla kere dönmüş ışıktan oluşuyor.
Kara deliğe yaklaşınca neler oluyor?
Kameranın seyahati 640 milyon kilometre uzaklıktan başlıyor. Kamera kara deliğe yaklaştıkça, ışığın suratına daha da yaklaşıyor, yığılma diskinden ve art plandaki yıldızlardan gelen parıltı, tıpkı yaklaşan bir yarış arabasının sesinin yükselmesi üzere artıyor. Gerçek vakitli olarak, kameranın olay ufkuna düşmesi yaklaşık 3 saat sürüyor ve yol boyunca neredeyse 30 dakikalık iki tam yörünge gerçekleştiriyor.
Ancak uzaktan gözlemleyen biri için oraya asla tam olarak varamayacak ve neredeyse sabit kalıyor üzere görünecek. Uzay-zaman, ufka yaklaştıkça daha da bozulduğundan, kameranın manzarası yavaşlayacak ve ufuktan çabucak sonra donmuş üzere görünecektir. Bu nedenle gökbilimciler kara deliklere başlangıçta “donmuş yıldızlar” demişlerdir.
Olay ufkunda, uzay-zamanın kendisi bile kozmik sürat sonu olan ışık suratında içe hakikat akıyor. Ufkun içine girildiğinde, hem kamera hem de içinde hareket ettiği uzay-zaman kara deliğin merkezine gerçek akmaya başlıyor. Burası, tekillik ismi verilen ve bildiğimiz fizik kurallarının işlemeyi bıraktığı tek boyutlu bir nokta.
Kamera, olay ufkunu geçtiğinde ise spagettileşme olarak betimlenen cismin uzayıp incelmesini tabir eden bir olay nedeniyle yok oluştan yalnızca 12,8 saniye uzaklıkta bulunuyor. O noktadan tekilliğe olan uzaklık ise yalnızca 128,000 kilometre. Bu son seyahat göz açıp kapayıncaya kadar bitiyor.
İkinci senaryoda ise kamera olay ufkuna yakın bir yörüngede dolanır lakin asla sonu aşmaz ve inançlı bir formda kara delikten kurtulmayı başarır. Şayet bir astronot, uzaktaki ana gemide meslektaşları beklerken bu 6 saatlik yolculuğu gerçekleştirirse geri döndüğünde 36 dakika daha genç olacaktır. Bunun nedeni, ışığın bile kaçamadığı güçlü bir yerçekimi kaynağının yakınında vaktin daha yavaş akmasıdır. Lakin bu durum bilim beşerlerine nazaran kara deliğe nazaran değişiklik gösterecektir. Christopher Nolan’ın 2014 imali ‘Interstellar’ sinemasında gösterildiği kadar süratli dönen bir kara deliğe birebir seyahat yapılsaydı astronot, gemidekilerden yıllarca daha genç olacaktı.
