Yenilenebilir güç depolama tahlilleri üzerinde çalışan Finlandiya merkezli şirket Polar Night Energy (PNE), artık kırılmış sabuntaşlarını kullanarak 100 megavatsaat (MWh) kapasiteli batarya üretecek. Batarya, sabuntaşının endüstriyel bir yan eser olduğu ülkenin güney bölümündeki Pornainen’e kurulacak. PNE’nin patentli yüksek sıcaklıklı, büyük ölçekli ısı depolaması, rüzgar ve güneş santrallerinde üretilen gücün depolanması hedefiyle kullanılacak. Dünyanın yenilenebilir güç üretim kapasitesini artırma arayışında olduğu günümüzde, uygun maliyetli ve büyük ölçekli güç depolama tahlillerine gereksinim duyuluyor.
Kum bataryaları nasıl çalışıyor?
Kum bataryaları, günümüzde yaygın olarak kullanılan ityum iyon pillere nazaran daha uygun fiyatlı ve daha çevreci bir alternatif olarak öne çıkıyor. Kum bataryaların çalışma prensibi hayli kolay. Kumla doldurulmuş uzun bir kule, üretilen fazla elektrik ile rezistanslar yardımıyla ısıtılarak elektrik gücünün ısı gücü olarak saklanması sağlanıyor. Kumun sıcaklığı 500 santigirat dereceye kadar ulaşabiliyor ve saklanan bu güç birkaç aya kadar koruma edilebiliyor.
Depolanan ısı gerekli olduğu vakit, meskenleri ve ofisleri ısıtmak üzere çeşitli hedeflerle bölgesel ısıtma ağına gönderiliyor. PNE, Mayıs 2022’de bu teknolojiyi Kankaanpää kasabasındaki küçük bir elektrik santralinde sergiledi. Artık şirket, teknolojisini ülkenin güneyindeki Pornainen’de bir MW’lık tahlile ölçeklendirmeye hazır.
Yazın bir ay, kışın bir hafta güç depolayabiliyor
PNE tarafından üretilen yeni batarya, 13 m uzunluğa ve 15 m genişliğe sahip. 100 MWh güç depolama kapasitesine sahip olan batarya, yaz aylarında bir aya kadar, kış aylarında ise bir haftaya kadar ısı muhtaçlığını depolayabiliyor. 13 ayda tamamlanacak batarya, bölgesel ısıtma sağlayan kamu hizmeti şirketinin ağına entegre edilecek.
Bölgedeki okul, belediye binası ve kütüphane bölgesel ısıtmayı kullanıyor. Batarya, yılda 160 ton karbon emisyonunun önlenmesine yardımcı olacak. Ünite, kasabanın ısınma için petrole bağımlılığını azaltmanın yanı sıra, odun talaşı kullanımını da yüzde 60 azaltmaya yardımcı olacak.
Teknoloji kum üzerinde test edilmiş olsa da Pornainen tesisinde kırılmış sabun taşı kullanılacak. Bu metamorfik kaya, ısıyı tutan materyal yerine büyük ölçüde talk mineralinden oluşuyor. PNE, bataryalarında düşük dereceli kum kullanılabileceğini söylese de inşaat faaliyetlerinde kuma olan talep, son yıllarda kum korsanlığının artmasına neden oldu.
Bunun yerine PNE, lokal şömine üretimi sanayisinin bir yan eseri olan parçalanmış sabun taşını mahallî olarak temin edecek. PNE, malzemeyi uygun maliyetli hale getirmenin yanı sıra bu proje aracılığıyla döngüsel bir ekonomiyi teşvik etmeyi umuyor. Projenin 2025 kışından evvel hazır olacağı varsayım ediliyor.
