İngiltere merkezli Birleşik Avrupa Torusu (JET, Joint European Torus) laboratuvarında nükleer füzyon yoluyla üretilen güçte yeni bir dünya rekoru kırıldığı bildirildi. İngiltere’nin Oxford kenti yakınında bulunan füzyon deneyi tesisi JET’i bünyesinde bulunduran Avrupa Füzyon Programı (EUROFusion), rekora ait açıklama yaptı. Buna nazaran, tokamak olarak bilinen JET’i kullanan bilim insanları, 0,21 miligram yakıt kullanarak 5 saniye boyunca yaklaşık 69,3 megajoule füzyon gücü elde etti. Grubun daha evvelki dünya rekoru 2022’de elde ettikleri 59 megajoule‘lük füzyon gücü olmuştu. Bilim insanları tokamakı hidrojenin varyantları olan döteryum ve trityum ile besledi.
150 milyon dereceye çıkıldı
Ekip, füzyon gücü üretmek için makinedeki sıcaklıkları 150 milyon santigrat dereceye yükseltti ve bu çok ısı, döteryum ve trityumun bir ortaya gelerek helyum oluşturmasını ve büyük ölçüde ısı açığa çıkarılmasını sağladı.
EUROfusion Üst Yöneticisi Ambrogio Fasoli, hususa ait açıklamasında, “Bu deney, 40 yılı aşkın bir müddettir faaliyet gösteren JET için cinsinin son örneği ve yeni füzyon projeleri için umut verici bir haber.” sözünü kullandı.
JET Kıdemli Kullanım Müdürü ve JET Bilimsel Operasyonlar Başkanı Dr. Fernanda Rimini de “Ticari füzyon gücü santrallerinde kullanılan yakıt karışımının birebirini kullanarak muteber bir formda füzyon plazmaları yaratabiliyor ve vakit içinde geliştirilen ileri seviye uzmanlığı sergileyebiliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Nükleer füzyon, güneşte her an gerçekleşen, iki hafif elementin (hidrojen) kaynaşarak daha ağır bir elemente (helyum) dönüşmesi ve muazzam derece yüksek güç açığa çıkarması biçiminde tanımlanıyor.
Karbon salımı yapmadığı ve radyasyon açığa çıkarmadığı için sonsuz pak güç kaynağı olarak görülen nükleer füzyonun gerçekleşebilmesi için yüksek ısı, güç ve yoğunluk ortamının oluşması gerekiyor. Güneşin merkezinde, yüksek yer çekimi basıncı füzyonun 10 milyon santigrat derecede gerçekleşmesine imkan tanırken, dünyada basıncın düşüklüğü nedeniyle en az 100 milyon santigrat derecede füzyon mümkün olabiliyor.
