Yarasaların ekolokasyon kullanımından ilham alan araştırmacılar, görsel bilgiyi eşsiz ses temsillerine dönüştüren, kör ve görme engelli insanların etraflarında gezinme yeteneğini artıran akıllı gözlükler geliştirdiler. Bu teknoloji görme engelliler için dünyayı değiştirebilir. Yarasalardan ilham alındı
Destekleyici teknoloji, duyusal pürüzleri olan bireylerin günlük hayatlarındaki mahzurları aşmalarını sağlayacak teknolojilerin tasarlanmasını içeriyor. Bilhassa körlük yahut az görme (BLV), bir kişinin günlük hayat aktivitelerini gerçekleştirme ve toplumsal aktivitelere iştirakini önemli seviyede etkiliyor. Artık, Sydney Teknoloji Üniversitesi‘ndeki (UTS) araştırmacılar, görme engelli insanların ‘görmelerine’ yardımcı olmak için görsel bilgileri “akustik dokunma” olarak isimlendirilen farklı ses simgelerine çeviren yeni kuşak akıllı gözlükler geliştirdiler.
Çalışmanın ortak muharrirlerinden Chin-Teng Lin, “Akıllı gözlükler çoklukla kullanıcının etrafını bilgisayarla sentezlenmiş konuşmaya çevirmek için bilgisayar görüşü ve başka duyusal bilgileri kullanıyor” dedi. Fakat akustik dokunma teknolojisi objeleri seslendirerek aygıtın görüş alanına girdiklerinde eşsiz ses temsilleri oluşturuyorlar. Örneğin, hışırdayan yaprakların sesi bir bitkiyi ya da vızıldayan bir ses bir cep telefonunu temsil edebiliyor. Araştırmacılar, yarasaların objenin boyutu ve uzaklığı hakkında bilgi veren ekolokasyon (Biyolojik sonar) metodundan esinlenerek, Foveated Audio Device (FAD) ismini verdikleri akıllı gözlükleri geliştirmeyi hedeflediklerini belirtiyor. FAD, bir dizi artırılmış gerçeklik gözlüğü ve bir OPPO Find X3 Pro telefondan oluşuyordu. Unity Game Engine 2022, gözlüğün ses girişini ve kamera/kafa izleme çıkışını yönetiyor. Bu sayede FAD, aygıtın görüş alanına girdiklerinde objeleri farklı ses simgelerine dönüştürüyor.
Akustik dokunma önemli bir potansiyele sahip
Araştırmacılar, geliştirdikleri gözlükleri 14 yetişkin üzerinde test etti. Bunların yedisi görme engelli, yedisi de gözleri bağlı olan ve denetim kümesi misyonu gören iştirakçilerden oluşuyordu. Çalışma kapsamında iştirakçiler, bir masa üzerindeki objeleri tarama ve seslendirme vazifesine, oturarak yapılan bir misyona ve dağınık bir ortamda yürürken bir objeyi aramayı içeren son vazife ile FAD’ı kullandı. Çalışmada kase, kitap, fincan ve şişe gereçleri kullanıldı. Araştırmacılar, giyilebilir aygıtın görme engelli bireylerin çok fazla zihinsel uğraş sarf etmeden objeleri tanıma ve onlara ulaşma marifetlerini önemli ölçüde artırdığını tespit etti. Çalışmanın başyazarı ve sorumlu yazarı Howe Yuan Zhu, “İşitsel geri bildirim, kullanıcıların objeleri dikkate kıymet bir doğrulukla tanımlamalarını ve onlara ulaşmalarını sağlıyor” dedi. Araştırmacılar akustik dokunmanın görme engelli topluluk için giyilebilir ve tesirli bir duyusal güçlendirme sistemi sunma potansiyeline dikkat çekti. Araştırma, hakemli PLOS One mecmuasında yayınlandı.
Biraz ince ayarla, akustik dokunma teknolojisi yardımcı teknolojilerin ayrılmaz bir modülü haline gelebilir ve görme engelli insanların etraflarına eskisinden daha âlâ erişmelerini sağlayabilir.
