Huawei, geçtiğimiz günlerde sessiz sedasız Mate 60 Pro ve Mate 60 modellerini Çin’de piyasaya sürdü. Öte yandan firmanın bu sessizliğinin altında yüksek bir haykırış yatıyor üzere görünüyor. Çin’in yüksek teknoloji yonga geliştirme teşebbüslerini hedefleyen ABD yaptırımları altında Mate 60 Pro’ya güç veren Kirin 9000S yongasının ortaya çıkan detayları bu haykırışın en net tezahürü diyebiliriz. Kirin 9000S, Huawei, ABD ve Çin
ABD’nin Çin’in yarı iletken endüstrisine yönelik uyguladığı yaptırımlar bir müddettir artarak devam ediyor. ABD, Hollanda ve Japonya’yı da uygulanan yaptırımlara çekerek Çin’in yüksek teknolojili yonga üretim marifetini büyük ölçüde kısıtlamıştı. Elbette birden fazla elektronik bileşen yahut eşya için Çin, çipler yahut bu çipleri yapabilecek materyalleri tedarik edebiliyor lakin örneğin entegre devreler yapmak için yarı iletken aygıt imalatında kullanılan litografi teknolojisi EUV’ye (Aşırı ultraviyole litografi) erişmek ülke için mümkün değil. Bu durum Çin’in yapay zeka, askeri ve kuantum bilişimi alanını direkt hedefliyor. Ek olarak Huawei üzere ambargo altında bulunan Çin’li firmaları da etkiliyor.
Tüm bunlar esasen daha evvelki ABD ve Çin ile ilgili haberlerimizde anlatmıştık, yeni bir şey yok bu tarafta. Lakin Huawei tarafında bir şeyler oluyor. Kıymetli bir yarı iletken araştırma firması olan TechInsights’a nazaran, yeni Mate 60 Pro’ya güç veren işlemci Çin merkezli SMIC tarafından 2. jenerasyon 7nm sınıfı üretim süreci ve istifleme kullanılarak üretiliyor. Buna ek olarak, SoC’nin şirket içinde geliştirilen mikro mimarilere sahip CPU ve GPU’yu içerdiği bildiriliyor. Huawei ise Mate 60 Pro ve Mate 60 modellerinde artık olduğunu bildiğimiz Kirin 9000S hakkındaki bilgileri ise paylaşmıyor. Huawei’nin HiSilicon Kirin 9000S’i, şirketin kendi TaiShan mikro mimarisine dayanan dört yüksek performanslı çekirdek ve dört güç tasarruflu çekirdekle birlikte çalışan Maleoon 910 grafik süreç ünitesini içeriyor. CPU ve GPU çekirdekleri, HiSilicon’un SoC’lerinin evvelki jenerasyonlarında yer alan Arm çekirdeklerinin frekanslarına kıyasla nispeten düşük saatlerde çalışıyor.
Bir dönüm noktası
Bu düşük frekanslar ise SMIC’in Huawei ve Çin’in yüksek teknoloji sanayisi için bir atılım olabilecek, duyurulmamış 2. kuşak 7nm üretim sürecinde üretmesi ile açıklanabilir. TechInsights bu üretim teknolojisini SMIC’in 2. jenerasyon üretim düğümü olarak adlandırsa da, devlet denetimindeki Küresel Times, Çin’in döküm şampiyonunun Kirin 9000S’i yapmak için 5nm sınıfı üretim teknolojisini kullandığını sav ediyor. Lakin iki taraf da, bir vakitler SMIC’in N+2‘si olarak bilinen birebir şeyi tanımlıyor üzere görünüyor.
Takvimler 2020’yi gösterdiğinde SMIC, N+2 üretim teknolojisinden kısaca bahsetmişti. O vakitler bu üretim süreci, TSMC’nin N7’sine (7nm sınıfı bir üretim süreci) düşük maliyetli bir alternatif olarak isimlendirilen N+1’in evrimsel bir adımı üzere görünüyordu. Lakin SMIC, 7 ve 5 nm sınıfı düğümlerde çip ürettiğini hiçbir vakit doğrulamadı. Lakin Bitcoin madenciliğinde kullanılan SMIC eserleri firmanın 7nm üretimini kanıtlıyor.
Bu ortada, SMIC’in Twinscan NXT:2000i derin ultraviyole (DUV) litografi tarayıcıları 7nm ve 5nm teknolojilerinde çip üretebilir, böylelikle şirket 5nm sınıfı bir üretim süreci geliştirmiş olabilir. Yeniden de değerli bir detay var: 5nm sınıfı bir düğümde yahut rafine edilmiş 7nm sınıfı bir süreç teknolojisinde fevkalâde özellikler oluşturmak için SMIC, randımanı ve maliyetleri etkileyen kıymetli bir teknoloji olan çoklu desenlemeyi ağır bir biçimde kullanmak zorunda, bu nedenle SMIC’in 5nm sınıfı teknolojisi ekonomik verimlilik açısından muhtemelen pazar önderleri Intel, TSMC ve Samsung Foundry’ninkinden kıymetli ölçüde daha düşük. Huawei’nin HiSilicon şirketi, TSMC’nin öncü üretim teknolojilerini benimseyen Çin’in en başarılı çip tasarımcısıydı. Huawei’nin 2020’de Amerikan teknolojilerine erişimini kaybetmesinin akabinde HiSilicon artık dünyanın en büyük fason çip üreticisiyle çalışamaz hale geldi ve artık, ana şirketin SMIC’in üretim süreçlerini ilerletmesine yardımcı olduğuna inanılıyor. Şayet durum buysa, Kirin 9000S bu iş birliğinin birinci meyvesi diyebiliriz.
Son olarak, Mate 60 Pro sessiz sedasız duyurulsa da telefonun çıkış yaptığı tarih aralığı ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo’nun Çin’i ziyaret ettiği periyoda denk geliyor. Raimondo, Çin’in ülkedeki ABD meşeili firmalara karşı eşit davranmadığını ve bu durumu yetkililere ilettiğini kısa bir müddet evvel açıkladı. Münasebetiyle Mate 60 Pro ve Kirin 9000S’in çıkışına yalnızca sessiz sedasız demek gerçek olmayacaktır. Çünkü bu, Çin’in kendi üretim teknolojilerine tartı verdiğini gösteriyor.
