Altıncı kuşak savaş uçağı olarak bilinen Tempest, İngiltere, Japonya ve İtalya’nın Tokyo’da yeni bir süpersonik uçak geliştirmek üzere resmi bir iştirak oluşturmak için milletlerarası bir muahede imzalamasının akabinde gerçeğe dönüşme tarafında güçlü bir ilerleyiş yaşadı. Bu uçağın 2035’ten itibaren hizmete girmesi ve Eurofighter Typhoon’un yerini alması bekleniyor. İngiliz Tempest ve Japon Mitsubishi F-X projelerini yeni ortak İtalya ile birlikte resmi olarak tek bir teşebbüste birleştiren yeni muahede havacılık ve savunma endüstrisi için değerli bir pozisyona sahip olacak.
İngiltere, Japonya ve İtalya’dan 6. kuşak savaş uçağı ortaklığı
lk olarak 2015 yılında tasarlanan Tempest, İngiltere’nin Fransa ve Almanya’nın Altıncı Jenerasyon Geleceğin Muharebe Hava Sistemi (FCAS) projesinden dışlanmasına verdiği bir karşılıktı ve hem İngiltere’nin savunma bağımsızlığını hem de havacılık ve uzay sanayisindeki üstünlüğünü muhafazayı amaçlıyordu. Bu ortada Japonya’nın Mitsubishi F-X’i, ABD’nin F-22 uçağını ihraç etmeyi reddetmesine direkt bir karşılık niteliğindeydi.
Buna ek olarak, global istikrarın bozulması ve Rusya ile Çin’in artan saldırganlığı, Hint-Pasifik bölgesinin güçlendirilmesine vurgu yaparak Japonya ve İngiltere’nin güvenlik alanlarında daha yakın işbirliği arayışına girmesine neden oldu. Aralık 2022’de İngiltere, Japonya ve İtalya, 2035 yılına kadar altıncı kuşak bir savaş uçağı üretmek üzere kaynaklarını bir ortaya getirmeye karar vermişti. Artık Global Muharebe Hava Programı (GCAP) olarak isimlendirilen iştirakin merkezi İngiltere’de olacak ve Japonya’dan başlayarak her ortak ülkeden dönüşümlü bir CEO bulunacak.
Ortaklık kapsamında İngiltere’nin liderliğinde hava iskeletini geliştiren BAE Systems; gelişmiş jet motoru ve elektrik güç sistemini inşa eden Rolls-Royce; aviyonik ve radar sağlayan Leonardo UK; ve silahlar üzerinde çalışan MBDA UK yer alacak. Bu arada Japon Mitsubishi Heavy Industries, IHI Corporation ile birlikte ek motor teknolojisi ve Mitsubishi Electric de gelişmiş elektronik sistemleri sağlayacak. İtalyan Leonardo SpA, Avio Aero ile birlikte motorlara katkıda bulunacak ve MBDA IT füze sisteminin geliştirilmesine yardımcı olacak.
6. nesil GCAP programında otonom sistemler öne çıkıyor
Şimdilik GCAP programı ve uçak konusunda bilgiler sonlu fakat Rolls-Royce motorunun bugünkünden çok daha fazla elektrik üreteceği ve böylelikle uçağın lazerler ve öteki yönlendirilmiş güç silahlarını kullanabilmesinin önü açılacağı söyleniyor. Ayrıyeten fizikî ekranların birçoklarının pilotun vizörüne yansıtılan sanal ekranlarla değiştirildiği bir artırılmış gerçeklik kokpiti de olacak. Bu yalnızca kokpiti daha kolay hale getirmekle kalmayacak, tıpkı vakitte denetimlerin belli vazifeler için yine yapılandırılmasına imkan tanıyarak denetimlerin ve ekranların pilotun uçuş kıyafeti üzere alışılmışın dışındaki yüzeylere yerleştirilmesini de sağlayacak. 6. kuşak savaş uçaklarında gelişmiş bilgisayar sistemlerinin de rol büyük olacka. Pilot kapsamlı biyometrik ve psiko-analitik sensörlerle donatılacak. Bu sayede bilgisayarlar pilotun sıhhatini izleyebilecek ve yalnızca yaralanma ya da hipoksi belirtilerini değil birebir vakitte gerilim, baş karışıklığı ve bilişsel çok yüklenmeyi de tespit edebilecek. Ayrıyeten uçağın rutin fonksiyonların birçoklarını şahsen yerine getirmesiyle yüksek seviyede bir otonomi sağlanacak ve pilota daha çok eşlik eden drone sürülerini, başıboş dolaşan mühimmatları, cephanelik araçlarını ve öbür araçları denetleyen görev kumandanı olarak hareket etme vazifesi bırakılacak. Ayrıyeten radar sistemi mevcut sistemlerden 10.000 kat daha fazla data işleyerek Edinburgh büyüklüğündeki bir kentin tüm internet trafiği kadar datayı saniyede işleyebilecek.
Birleşik Krallık Savunma Bakanı Grant Shapps, “Dünya önderi savaş uçağı programımız global güvenlik için çok değerli olmayı hedefliyor ve yeni jetlerin 2035 yılında ilgili hava kuvvetlerimize teslim edilmesine yönelik son derece olumlu ilerlemeler kaydetmeye devam ediyoruz” dedi.
