Intel, Lunar Lake mimarisini ile oyunun kurallarını baştan yazıyor: İşte tüm detaylar

Intel, Computex kapsamında merakla beklenen Lunar Lake mimarisinin üzerinde örtüleri kaldırdı. Firma, yeni mimarisi hakkında epey detaylı bilgiler sunarken yeni işlemcilerin 2024’ün üçüncü çeyreği itibariyle piyasaya sürüleceğini açıkladı. Lunar Lake, neredeyse her noktasında tasarımsal değişikliklerin olduğu bir mimari bu. Intel Lunar Lake mobil cihaz dizaynlarını ve haliyle dizüstü bilgisayarları hedefliyor olsa da bu mimarideki birden fazla şeyin masaüstü Arrow Lake’e taşınacağını söyleyebiliriz.

Lunar Lake mimarisi, geleceği sallantıda olan x86’ya yeni bir hayat öpücüğü veriyor. Mimarideki en büyük gelişmelerden birisi verimlilik odaklı E-core’larda (E-çekirdekleri) yeni Skymont mimarisi ile birlikte elde edilen yüzde 68’e varan IPC kazanımı. Öte yandan performans odaklı P-core (P-çekirdekleri) ise Lion Cove  ile yüzde 14’lük IPC kazanımıyla geliyor. Grafik ünitesi tarafında yeni Xe2 entegre grafik motoru ise yüzde 50’lik radikal bir performans artışı sergiliyor.

Lunar Lake, Intel’in yapay zeka iş yükleri için 48 TOPS performans sunan yeni nöral süreç ünitesini (NPU) içeriyor. Bu, Microsoft’un Copilot Plus PC için istediği 40 TOPS’u rahatlıkla karşılıyor lakin AMD’nın Ryzen AI 300’deki 50 TOPS performansın gerisinde kalıyor. AMD, tüm işlemcinin ne kadar AI performansı sunduğunu açıklamadı lakin Intel, TPU ile birlikte CPU ve iGPU’yu da hesaba katarak totalde 120 TOPS yapay zeka süreç gücü vadediyor.

Lunar Lake taşınabilir yongalarında Intel’in birincil hedefi üstün güç verimliliği sağlamak ve bunun için de firma yeni bir tasarım metodolojisi kullanıyor. Bu temel mimari Intel’in Arrow Lake ve Panther Lake üzere gelecekteki eserleri için yapı taşı olarak kullanılacak. Bu yeni tasarım, dizüstü bilgisayar pazarında AMD, Apple ve artık de Qualcomm üzere rakipleri geride tutmayı amaçlıyor.

Intel tarafından tasarlandı, TSMC tarafından üretildi

Bununla birlikte Lunar Lake’te bulunan karoların rastgele biri Intel’in kendi tesislerinde üretilmiyor. Bunun yerine, ayrıştırılmış Lunar Lake’in her iki karosu da TSMC‘nin N3B ve N6 süreçlerinin bir karışımı kullanılarak üretiliyor.

CPU, GPU ve NPU‘yu barındıran bilgi süreç karosu için 3nm TSMC N3B kullanılıyor. Ayrıyeten harici I/O arayüzlerini barındıran platform denetleyici (bu bildiğimiz SoC) karosu için TSMC N6 düğümünü kullanıyor. Çip üzerindeki Intel tarafından üretilen tek silikon, karolar ve ana sistem ortasındaki irtibatı kolaylaştıran Foveros paketleme teknolojisi. Lakin Intel’in TSMC’nin uzun vadeli müşterisi olmayacağını da belirtelim.

Lunar Lake’in yeni mikro mimarileri, şirketin masaüstü için yakında duyuracağı Arrow Lake işlemcilerinin ve hatta Xeon 6 serisinin de önünü açıyor. Artık bu bahiste biraz daha detay verelim.

Artık RAM yükseltilemeyecek

Intel’in Lunar Lake ailesi en üst seviye eserde 4 P-çekirdeği ve 4 E-çekirdeği ile gelecek. Çip iki mantık karosundan, bir TSMC N3B hesaplama karosundan, bir N6 platform denetleyici karosundan ve 22FFL temel Foveros karosundan oluşacak. Intel, iki yığın LPDDR5X-8500 belleği 16GB yahut 32GB konfigürasyonlarda direkt yonga paketine yerleştirerek gecikme müddetini ve kart alanını azaltırken bilgileri sistem içinde hareket ettirirken harcanan güç tüketimini yaklaşık yüzde 40 oranında azaltıyor. Bu yapıda daha fazla RAM bağlama olanı sunulmuyor. Birtakım tüketiciler bundan hoşnut olmayacaktır.

Hesaplama karosu CPU P- ve E-çekirdeklerini, Xe2 GPU’yu ve NPU 4.0’ı barındırıyor. Burası güç tasarrufu sağlamak için tüm çeşitli hesaplama üniteleri ortasında paylaşılabilen yeni bir 8MB ‘yan önbellek’ içeriyor.

Skymont ve Lion Cove çekirdekler

Geçtiğimiz yıl Intel, Meteor Lake mimarisinde P ve E çekirdeklerinin yanında bir de “düşük güç adası” olarak isimlendirdiği farklı bir karı üzerinde LowPower-E çekirdeklerineyer vermişti. Buradaki temel fikir, daha büyük misyonlar yapmadığınız sürece öbür karoları ve daha büyük çekirdekleri kullanmayarak güç tasarrufu sağlayabilmekti. Artık bunlar ortadan kaldırılıyor.

Intel’in Lunar Lake’i, aşina olduğunuz CPU dizaynlarında iki büyük değişiklik yapıyor. Birinci olarak, “Skymont” olarak bilinen verimlilik çekirdeği artık selefi Meteor Lake’in sahip olduğu düşük güçlü E-çekirdeğine sahip değil. Esasında tüm Skymont E-çekirdekleri aslında düşük güçlü E-çekirdekleri haline gelmiş durumda. Intel, Skymont E çekirdeklerinin Meteor Lake’e kıyasla kıymetli performans ve güç kazanımları sunduğunu söylüyor.

Dediğimiz üzere Lunar Lake’te dört E-çekirdeği ve dört P-çekirdeği bulunuyor. Lunar Lake’in E-çekirdekleri geniş makine kod çözme sunarken dört çekirdeğin tümü ortasında paylaşılan 4MB L2 önbelleğe sahip. Lunar Lake’in E-çekirdeklerinin temel alametifarikası ise bunların ya daha düşük güçte çalışabilmeleri ya da tıpkı güç için değerli ölçüde daha yüksek performans verebilmeleri. Intel’e nazaran düşük güçlü çekirdekler ya Meteor Lake’in E-çekirdeklerinin üçte biri güçte çalıştırılabiliyor ya da 1,7 kat üzere kıymetli bir performans artışı sunuyor. Bu çekirdeklerin ülkü bir halde kullanılabilmesi için Microsoft ile çalışılmış. Intel, E-çekirdeklerinin 13. jenerasyon Core’un performans CPU’su Raptor Cove’dan daha uygun performans gösterdiğini bile argüman ediyor (yüzde 20’ye kadar daha fazla tek iş parçacıklı performans).

Gelelim performans çekirdeklerine. Lunar Lake içindeki performans çekirdeği Lion Cove, Meteor Lake içindeki Redwood Cove olarak bilinen P-çekirdeğinden yüzde 14 daha süratli. Intel, Lunar Lake genelinde hyperthreading özelliğini kapattı. Evet, yaklaşık yirmi yıldır Intel’in çiplerinin temelini oluşturan SMT teknolojisi hyperthreading artık yok. Intel, hyperthreading’in güç, alan ve maliyet açısından çok değerli olduğunu savunuyor.

Intel P-Core’da da iki kıymetli değişiklik yapıyor. Artık performans eklemeleri daha kademeli olacak. Intel’in işlemcileri halihazırda 100MHz’lik artışlarla yükseliyor ve düşüyor; Lunar Lake 16.67MHz aralıklarla yükselecek ve düşecek. İkinci olarak Intel, sistemi gerçek vakitli olarak izleyecek ve gözetleyecek küçük bir “AI” denetleyicisi ekledi. Buradaki hedef da optimizasyonu sağlayarak performans ve pil ömrünü yükseltmek.

Xe2 GPU ile dev adım

GPU alanında Intel kendinden daha da emin: Şirket, Xe2 GPU‘sunun Meteor Lake’in 1,5 katı grafik performansı sunduğunu ve bunun da evvelki kuşağın 2 katı performans olduğunu söylüyor. Bilmeyenler için Xe2 mimarisi, yakında çıkacak “Battlemage” kod isimli masaüstü ekran kartı mimarisiyle birebir. Hala birebir sayıda Xe çekirdeği ve öteki fonksiyonel ünitelere sahip, lakin çeşitli performans ve verimlilik iyileştirmeleri bulunuyor. Xe2 artık tek başına hafif ve orta tartıdaki dizüstü bilgisayarlar yelpazesinde ölçeklenebiliyor.

Intel şimdi gerçek performans sayıları vermiyor, fakat birinci jenerasyon mimariyle birtakım karşılaştırmalar sağlıyor. Intel’in Xe2 çekirdeği, saat başına 2.048 FP16 süreci ve saat başına 4.096 8 bit tamsayı süreci yapabilen sekiz adet 2048 bit Xe Matrix Extension (XMX) motoruna eşlik eden sekiz adet 512 bit vektör motoru ile tasarlanıyor. Lunar Lake’te Intel, GPU’yu 64 vektör motoru ve iki geometri süreç çizgisi ile sekiz Xe çekirdeği sunacak biçimde yapılandırdı.

Intel, geçtiğimiz yıl Meteor Lake ile yapay zekalı dizüstü bilgisayar çağını başlatmayı umuyordu fakat 11,5 TOPS değerinde AI hızlandırma ile NPU, bunu yapacak kadar güçlü değildi. O yüzden Lunar Lake, NPU donanım ölçüsünü üçe katlıyor, bellek bant genişliğini iki katına çıkarıyor ve saat suratını 1,4GHz’den 1,95GHz’e yükseltiyor. Tüm bunlar da 48 TOPS’a kadar ve genel olarak tahmini 2 ila 4 kat performans sunuyor. Üç katına çıkarılan donanım biraz daha fazla güç çekiyor, fakat Intel bunun değerli ölçüde daha süratli olduğunu söylüyor. Stable Diffusion ile yapılan bir demoda Lunar Lake, 5,8 saniyede 20 yinelemeli süreç yaparken 11,2 watt güç çekiyor. Meteor Lake ise 20,9 saniye ve 9 watt çekiyor. Intel, tüm mimaride yaptığı değişikliklerle birlikte Meteor Lake’e nazaran pil ömründe yüzde 60’lık bir güzelleşme elde ettiğinin de altını çiziyor.

Bağlanabilirlik kelam konusu olduğunda, Lunar Lake beklediğiniz güncellenmiş standartları sunuyor: Wi-Fi 7, Bluetooth 5.4, PCIe Gen5 ve Thunderbolt 4. Lunar Lake artık AV1’e nazaran “aynı kalitede” belge boyutunu yüzde 10 daha azaltmak için H.266 VVC’yi mahallî olarak destekliyor. Intel ayrıyeten yazılım ortaklarının şu anda 2025 yılına kadar PC’ler için 350 yapay zeka özelliği geliştirdiğini de söylüyor.

Intel Lunar Lake işlemcileri yılın üçüncü çeyreğinden itibaren piyasaya girecek. Intel’in en nihayetinde Lunar Lake’i 15. jenerasyon Core çipi olan Intel Core Ultra Series 2 olarak pazarlamasını bekliyoruz.

Daha Fazla Görüntü

donanimhabercom Instagram Takip Et

Xiaomi’den fütüristik su tabancası

Exadious 2 ay önce

Efsane Türkiye’ye gelse alırım..

E

E_Y_B_H_P_T 2 ay önce

2

O ışık efektleri yalnızca yanlarda değil üstte de olmalıydı. Böylelikle tabancayı kullanan, başını yana eğmek zorunda kalıp, fıtık olmaz. Birebirini küçükken ışıklı ayakkabımda yaşamıştım oradan biliyorum. Ayakkabıma yan bakmaktan düz yürüyemiyordum. Hava atmaktan çok o havayı yaşamayı tercih ederim. 7 de olsam 70 de olsam kararım değişmeyecek.

emrahmt 3 ay önce

Mukemmel bir silah sanki ne kadar süratli atıyor. [resim]

garez41 4 ay önce

Fiyat makul olsa efsane olur hakikaten ya.

Rindaman 5 ay önce

Vay bee, bu aygıt xiaomi çıktı ben de diyordum kim üretmiş..

D

DH Konuğu 6 ay önce

hocam 4x daha âlâ direk hs attirir

Mstt.2010 7 ay önce

Über

SUPERSONICQ 7 ay önce

Evet lakin 6x scop daha düzgün sarfiyat buna daha uzaktaki gayeler için. Gerektiğinde 3x’e de çekebilirsin falan :D

SupremeMasterr 7 ay önce

Muskun alev tabancası vs bu

ccguven 8 ay önce

2

İstilacı güvercinlere karşı yeterli olur. 5 10 dk da bir sopayı alıp kovalamak yordu artık.

rszx247 9 ay önce

Yakında su atan F18 falanda yaparlar :)

X

xsw 9 ay önce

1

Hazneye kezzaplı su doldurup nişan almak yapmayın bu türlü şeyler yahu…

alex59 9 ay önce

2

Xiaomi kendini çok geliştirdi artık her alanda kaliteli işler yapıyorlar.

Rhodope Thrax 9 ay önce

fışkırttığı su mermi üzere isabetli gitmeyeceği için gereksiz diye düşünmüş olabilirler.

RaptorFX 9 ay önce

Lazer nişangah da eklenseymiş tadından yenmezmiş.