İnsanlığın tarihiyle birlikte başlayan savaşlar, çağdaş dünyanın gelişiyle çok daha yıkıcı ve ölümcül hale geldi. Son olarak ise coğrafyamızda bulunan İsrail ve Filistin savaşına tanıklık ediyoruz. Tarafların hem askeri hem de sivil olarak ağır kayıplar verdiği mevcuttaki savaş ortamı devam ederken gündeme Fosfor bombası geldi. Pekala, İsrail’in kullandığı belirtilen Fosfor bombası nedir? Fosfor bombası tesirleri neler? Gelin bu bomba hakkındaki ayrıntılara birlikte göz atalım.
Fosfor bombası nedir?
Kısaca Fosfor bombası, savaşlarda kullanılan ve içinde fosfor kimyasal bileşiği bulunan özel bir çeşit bombadır. Fosfor bombaları, düşman askeri maksatlarını etkisiz hale getirmek yahut tahrip etmek gayesiyle kullanılır. Fosfor, oksijenle reaksiyona girdiğinde epeyce yüksek sıcaklıklarda (800-2500 derece) yanar ve parlak alevler oluşturur. Bu nedenle fosfor bombaları, patladıklarında ağır ısı ve alevlerin yanı sıra duman ve fosfor kalıntıları oluşturur. Fosfor bombalarının patlaması sonucunda, alevler ve dumanlar önemli yangınlara yol açabilir, çevreyi kirletebilir ve beşerler üzerinde önemli yanıklara sebep olabilir. Ayrıyeten, fosfor bombalarının kullanımı, sivil nüfusa ve etrafa ziyan verme potansiyeli taşır. Bu nedenle fosfor bombalarının kullanımı memleketler arası hukuk ve Cenevre Sözleşmeleri‘ne alışılmamıştır ve birçok ülke ve memleketler arası kuruluş fosfor bombalarının kullanımını yasaklamış yahut sınırlamıştır.
Fosforun mühimmatlarda kullanılması
Beyaz fosfor mühimmatı, kimyasal element fosforun yaygın alotroplarından birini kullanan silahlardır. Beyaz fosfor mühimmatlarının kullanımı, bilhassa piyade için duman bombaları olarak çok yaygındır. Ayrıyeten tanklar ve öbür zırhlı araçlarda savunma el bombalarında kullanılmaktadır. Ek olarak topçu ve havan atışlarında atışları için mühimmat tahsisinde kullanılır. Bunlar, dost kuvvetlerin hareketini, pozisyonunu, kızılötesi işaretlerini ve ateş konumlarını gizlemek için duman perdesi oluşturur. Bu nedenle, ilgi noktalarını işaretlemek için kullanıldıklarında çoklukla “duman/işaretleyici mermiler” olarak isimlendirilirler.
Beyaz fosforun birinci kullanımı 19. yüzyılda Fenian (İrlanda milliyetçisi) kundakçıları tarafından Fenian ateşi olarak bilinen bir formülasyonda kullanıldı. Milletlerarası hukuk açısından beyaz fosfor mühimmatları yasaklanmamıştır, fakat yangın tesirleri nedeniyle kullanımları sıkı bir halde düzenlenmiştir.
Fosfor bombası yasak mı?
Fosfor bombaları, uluslararası hukuka ve Cenevre Mukavelelerine aykırı olarak kullanılmaktadır. Zira fosfor bombaları, insanlara karşı çok ölümcül tesirlere sahiptir ve kullanıldıkları bölgelerde etrafa de ziyan verirler. Bu nedenle birçok ülke ve memleketler arası kuruluş, fosfor bombalarının kullanımını yasaklamıştır. Lakin bu yasak muhakkak bir çerçeveyi kapsar. Dediğimiz üzere milletlerarası hukuk açısından beyaz fosfor mühimmatları yasaklanmamıştır çünkü uzmanlar, onları yangın yakanlar olarak değil, duman perdesi oluşturdukları için kıymetlendirmektedir, zira ana gayeleri dost kuvvetlerin hareketini maskelemektir. Bomba olarak kullanımı ise yasaktır. Fosfor bombası ziyanları neler?
Fosfor bombası ziyanları hayli geniştir. Fosfor bombalarının patlaması sonucu ciddi yanıklara, mevte, etraf kirliliğine ve uzun vadeli sıhhat sıkıntılarına neden olabilirler. Ayrıyeten, bombalar patladığında çıkan dumanlar da tehlikeli olup teneffüs yoluyla insan sıhhatini tehdit edebilir.
Fosfor bombası ne işe yarıyor?
Pekala, Fosfor bombası ne işe fayda? Fosfor bombaları, düşman askerlerini etkisiz hale getirmek ve savaş alanlarında tahribat yaratmak maksadıyla kullanılır. Lakin bu tıp silahların kullanımı sonucu sivil nüfus ve etraf büyük ziyan görür. Fosfor bombası tesirleri ise ağırdır. Patladıklarında yaralanmalara ve ölümlere neden olurken, kimyasal kalıntıları etrafa ziyan vererek toprak ve su kaynaklarına uzun vadeli tesirlere neden olabilir. Fosfor bombaları, savaş ve çatışma bölgelerinde insanlık dışı ve yıkıcı bir silah olarak kabul edilir. Fosfor bombasının beşerler üzerindeki etkisi
Fosfor dumanının solunması, anında ciddi iç yaralanmalara ve kişinin nefessiz kalarak boğulmasına neden olabilir. Ardışık evrede beden, içten dışa hakikat yanmaya başlar. Çoklukla beyaz fosforla temas eden kişinin giysilerinde fazla iz bırakmaz, lakin yanma tepkisi beden içinden deriye kadar sürer. Beyaz fosfor kullanımının akabinde çekilen fotoğraflar, kişinin kemiklerine kadar yanmış olabileceğini, fakat giysilerinin ziyan görmediğini göstermektedir. Bir defa başladığında, yanma tepkisini durdurmak zordur. Birinci müdahaleden sonra bile yanma tekrar başlayabilir.
“Savaş, mecburî ve hayati olmalıdır. Milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir.”
