Atlantik akıntılarının çökmesi gerçekleşmeye korkulandan çok daha yakın olabilir. Karmaşık bilgisayar simülasyonlarının kullanıldığı yeni bir çalışma tehlike sinyalleri veriyor. Science Advances mecmuasında yayınlanan araştırmaya nazaran, global okyanus boyunca ısı ve tuzu tesirli bir biçimde taşıyan Atlantik Meridyonel Devinim Sirkülasyonu (AMOC), son vakitlerde değerli bir “devrilme noktasına” yanlışsız ilerliyor. Avrupa’da sıcaklıklar 30 derece düşebilir
Çalışma, çöküşün ne vakit gerçekleşebileceğine dair bir vakit çizelgesi sunmazken – AMOC yalnızca 2004’ten beri yakından gözlemleniyor – bilhassa Avrupa ve Amazon yağmur ormanları için yıkıcı tesirler öngörüyor. Araştırmaya nazaran, AMOC çökerse, Avrupa’nın kimi bölgelerinde ortalama sıcaklıklar bir yüzyıl içinde 30 santigrat derece düşebilir.
Bir yüzyıl uzun bir müddet üzere görünse de, bilim insanları muhtemel değişikliklerin yalnızca on yıllar boyunca kıymetli ölçüde hissedileceğini söylüyor. Örneğin, Norveç’te Şubat ayı sıcaklıkları her on yılda 3,5 santigrat derece düşebilir. Çalışmanın muharrirleri, “Hiçbir gerçekçi adaptasyon tedbiri bu kadar süratli sıcaklık değişimleriyle başa çıkamaz” diye yazıyor.
Amazon’da da emsal formda, bilim insanları modellerinde kurak mevsimin yağışlı mevsime dönüştüğünü yahut tam zıddını gösteren yağış modellerinde önemli bir değişiklik olduğunu fark ettiler. Müellifler, bu değişikliklerin Amazon yağmur ormanlarının ekosistemini önemli halde bozabileceğini savunuyor.
AMOC nedir?
Atlantik Meridyenel Devrilme Sirkülasyonu (İng: “Atlantic Meridional Overturning Circulation” yahut kısaca “AMOC”), Atlas Okyanusu içindeki akıntı sistemlerinden biridir ve güneydeki ılık ve tuzlu suları kuzeye, kuzeydeki soğuk ve derin suları güneye taşır. Bu sirkülasyon, dünyanın çeşitli yerlerine sıcaklık getirir ve ayrıyeten okyanus hayatını sürdürmek için gerekli besinleri taşır. Dolayısıyla bu sistemdeki bozulma yahut tam bir çökme yalnızca bölgesel değil bütünüyle bir iklim değişikliği ve tesiri ortaya çıkaracaktır. The Guardian, Grönland buzulları ve Kuzey Kutbu buz katmanlarının global ısınma nedeniyle beklenenden daha süratli eriyerek denize tatlı su eklemesi ve güneyden gelen sıcak, tuzlu suyun batmasını engellemesinin kaygıları arttırdığını belirtiyor.
Şayet kıyamet sinemalarına ilginiz varsa bu senaryo size bir yerlerden tanıdık gelebilir. 2004 yılında çekilen meşhur kıyamet sineması Yarından Sonra da tam olarak bu akıntının kapanmasını ve sonrasında yaşanan çok iklim olaylarını gösteriyordu. Science Advances’da yayınlanan yeni makale, çöküşün Atlantik’teki deniz düzeylerinin kimi bölgelerde bir metre yükselmesine de neden olacağını belirtiyor. Amazon’daki iklimin bilakis dönmesinin dışında tüm bunlar, öteki problemlerin yanı sıra gıda ve su kıtlığına yol açabilir.
