Kuzey ışıkları (Aurora Borealis), Dünya’nın kuzey yahut güney kutup bölgeleri boyunca uzanan parlak ışık şeritler olarak özetlenebilir. Güneş’te meydana gelen aktiviteler sonucunda Dünya’nın ekseriyetle kutup bölgelerinde oluşan bu tabiat olayı, geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin pek çok kentinde de görüldü. AÜ Kreiken Rasathanesi Müdürü Doç. Dr. Yılmaz’a nazaran 2025’e yaklaştıkça kuzey ışıkları Türkiye’de daha sık görülecek. Türkiye’de daha çok kuzey ışıkları görülecek
Yılmaz, geçtiğimiz günlerde meydana gelen kuzey ışıklarının yalnızca Türkiye’de değil, benzeri enlemdeki birden fazla ülkede görüldüğüne dikkat çekerken bu tip olayların kutuplar dışında orta enlemlerdeki ülkelerde görülmesinin birinci olmadığını belirtti. Daha evvelki yıllarda da benzeri imajların oluştuğunu söyleyen Yılmaz, teknolojinin de tesiriyle bu tabiat olayının daha görünür olduğunu belirtti.
Kuzey ışıklarının yaygın olarak Dünya’nın kutup bölgelerine yakın yerlerde görüldüğü için “kutup ışıkları” olarak da bilindiğini söz eden Yılmaz, “Aslında tıpkı ışıklar, güney kutbunda da görülüyor. Lakin bu bölgede yerleşim az olduğu için görüntülenme mümkünlüğü çok düşük. Bu nedenle kuzey ışıklarına, güney ışıkları da diyebiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yılmaz, Güneş’ten kopan yüksek güç yüklü parçacıkların Dünya’nın manyetik alanının içine girerek atmosferdeki iyonosfer tabakası içerisinde yer alan oksijen ve azot elementleri ile etkileşmesi sonrası kırmızı, mavi ve yeşil renklerde ışık dalgalarının oluştuğunu anlattı.
Güneş maksimumu
Güneş, sanılanın bilakis sakin bir gök cismi değildir. Tersine hala çok faal olan ve vakit zaman şiddetli patlamaları oluşturan bir yıldız pozisyonunda. Şiddetli Güneş fırtınaları her vakit meydana gelen bir olay olmasa da birtakım periyotlarda bunların sıklaştığı biliniyor. Solar döngü, Güneş döngüsü yahut Güneş manyetik aktivite döngüsü olarak bilinen bu evrede yıldızın yüzeyindeki leke sayısı artar. Periyodik olarak her 11 yılda bu döngüyü yaşayan Güneş, azamî düzeyine ulaştığında koronal kütle atımları üzere aktivitelerini sıklaştırır ve şiddetlendirir. Güneş azamisi olarak da tabir edebileceğimiz döngü 2025 yılında tepeye ulaşacak. Münasebetiyle 2025’e yaklaşıkça Güneş yüzeyindeki leke sayısı, haliyle Güneş fırtınaları artış gösterecek. Bu türlü durumda da kuzey ışıklarının Türkiye üzere orta enlemlerde görülme mümkünlüğü artıyor.
“Günler ve haftalar uzunluğu sürebilir”
Kuzey ışıklarının ne kadar müddetle daha görülebileceğine ait soru üzerine Yılmaz, “Bu mühlet, Güneş fırtınasının müddetine bağlıdır ve bu müddet epeyce değişkendir. Küçük Güneş patlamaları yahut aktiviteleri birkaç dakika ile saat ortasında sürer, daha büyük olanlar ise günler yahut haftalar boyunca sürebilir. Şu anki patlamanın şiddeti tam olarak bilinmediğinden ne kadar süreceği konusunda net bilgi verilemez.” tabirlerini kullandı.
