ABD’de tüketiciler ile Facebook’un ana şirketi Meta ortasında devam eden toplu davada ortaya yeni dokümanlar saçıldı. Dokümanlar Meta‘nın, kullanıcılarının rakip platformlarla nasıl etkileşime girdiğine dair ağ trafiğini gözetleyerek analizler gerçekleştirdiğini gösteriyor. Bu tahliller sayesinde ise öncelikle Snapchat ve daha sonra Amazon ve YouTube da dahil olmak üzere rakiplerine karşı nasıl rekabet avantajı elde etmeye çalıştığını ortaya koyuyor. Tüm bunlar ise 2013 yılında satın alınan bir tahlil uygulaması Onavo‘ya dayanıyor. Facebook, Snapchat’ı klonlamaya çalıştı
Şimdilerde Meta olarak bilinse de bundan evvelki ismiyle Facebook, 2013 yılında, İsrailli bir uygulama olan Onavo’yu satın aldı. Onavo, Meta’da üst seviye teknik konumlara gelen Guy Rosen ve Roi Tiger tarafından kurulmuştu. Facebook, rakiplerinin (Snapchat, Youtube, Amazon) ağ trafiğini tahlil ederek rekabet avantajı elde etmek istiyordu. Lakin bunun için öncelikle bu uygulamaların kullandığı şifrelemeyi aşması gerekiyordu. Tam da bu noktada Onavo’nun devreye girdiği belirtiliyor.
Onavo takımı 2016 yılında iOS ve Android’e kurulabilen ve muhakkak alt alan isimleri için ağ trafiğini yakalayıp şifresini çözen ve böylelikle uygulama içi kullanımı ölçebilen bir sistem geliştirdi. Temelinde Onavo’nun yaptığı bir nevi man-in-the-middle saldırısı (ortadaki adam saldırısı) diyebiliriz.
Ortaya çıkan evraklarda ise CEO Mark Zuckerberg, eski COO Sheryl Sandberg, eski CTO Mike Schroepfer, baş eser sorumlusu Chris Cox ve mevcut COO Javier Olivan üzere birçok Meta yöneticisinin dahili e-postaları yer alıyor.
9 Haziran 2016 tarihli bir e-postada Meta CEO’su Mark Zuckerberg, “Ne vakit birisi Snapchat hakkında bir soru sorsa, yanıtımız ekseriyetle trafikleri şifreli olduğu için onlar hakkında hiçbir analitiğe sahip olmadığımız oluyor. Ne kadar süratli büyüdükleri göz önüne alındığında, onlar hakkında emniyetli tahliller elde etmenin yeni bir yolunu bulmak kıymetli görünüyor. Tahminen de paneller yapmamız ya da özel bir yazılım yazmamız gerekiyor. Bunu nasıl yapacağınızı bulmalısınız.” Başka bir e-posta dizisinde, Zuckerberg, Olivan, Sandberg ve Cox’un da ortalarında bulunduğu yöneticiler, şirketin “Snapchat’in bir klonunu inşa etmeye çalıştığı” için pahalı tahliller elde etme teşebbüslerini tartışıyor. Satın almanın akabinde Facebook, Onavo’nun iletileşme uygulamalarına ait dataları aracılığıyla Snapchat’in birinci beş taşınabilir uygulama ortasında yer aldığını tespit etti. Ayrıyeten WhatsApp’ın Facebook Messenger’ı geride bırakmaya başladığını da gördü. Hatırlanacağı üzere Facebook, 2013 yılında Snapchat’i satın almayı teklif etmiş lakin reddedilmişti. Toplumsal medya devi akabinde 2014 yılında ise WhatsApp’ı satın almayı başarmıştı.
Ağustos 2016’da ise Instagram, Kıssalar isimli özelliğini kullanıma aldı. Bu, Snapchat’in yıllardır kullanıcılarına sunduğu temel özelliğin aynısıydı. Meta’nın içgörüler elde etmek için misal bir yaklaşıımı Amazon ve YouTube üzerinde de kullandığı belirtiliyor. Bununla birlikte Meta, Onavo’nun 13 yaşından küçük kullanıcıların alışkanlıklarını izlemeye çalıştığının ortaya çıkarmasının akabinde teşebbüsü sonlandırdı. Ortadan yıllar geçmiş olsa da Onavo’nun bir periyot Meta için saklı bir silah olarak kullanıldığını görmek farklı. Bu bahiste başka bir soruşturmanın açılıp açılmayacağı ise meçhul.
