Dünya ve Mars birbirlerinden çok farklı iki gezegen olsa da geleceğin hava aracı dizaynlarının keşfi ve geliştirilmesi için ortak bir test alanı haline geldiler. Bu teşebbüs, NASA’nın hem Dünya’da hem de Mars yüzeyinde yapılan testleri içeren yeni jenerasyon Mars helikopterleri geliştirmesi etrafında dönüyor. NASA’ya nazaran araçla birlikte kullanılabilecek yeni bir rotor kısa müddet evvel ajansın Jet İtki Laboratuvarı‘nda (JPL) test edildi ve neredeyse süpersonik süratlerde (0.95 Mach) döndürüldü. Mars, yeni kuşak hava araçları için test alanı oldu
NASA, yeni tip rotor testlerini Dünya’da sürürken bu esnada Ingenuity Mars helikopteri, deneysel uçuş testleri için Mars’ta yeni irtifa ve hava suratı rekorları kırıyor. JPL tarafından geliştirilen Nasa’nın Ingenuity helikopteri, 2021 yılında bir teknoloji gösterimi olarak Kızıl Gezegen’de hizmete başladı. Mars’ta uçmanın mümkün olduğunu gösterdikten hava araçlarının gelecek keşiflerdeki pozisyonunun nasıl şekilleneceği Ingenuity ile test ediliyor. NASA, helikopteri hem Dünya’da hem de Mars’ta test ederek çok pahalı kıyaslama bilgileri elde ettiğini söyledi.
NASA, daha büyük ve daha yetenekli Mars helikopterleri için kullanılabilecek yeni, gelişmiş karbon fiber rotor kanatlarını test ediyor. Bu kanatlar Ingenuity helikopterinde bulunanlardan yaklaşık 10 santimetre daha uzun ve farklı bir tasarım sayesinde daha güçlü. Fakat NASA’dan yapılan açıklamada, “kanat uçları süpersonik suratlara yaklaştıkça, titreşime neden olan türbülans süratle denetimden çıkabilir” denildi.
Mühendisler Mars’taki şartları Dünya’da taklit etmek için JPL’in uzay simülatörü tesisini kullandılar. Eylül ayında üç hafta boyunca bir takım sensörleri, sayaçları ve kameraları yakından izleyerek kanatların nasıl performans gösterdiklerini görmek için artan süratlerde ve eğim açılarında sayısız denemeler gerçekleştirdi.
Hayati bilgiler toplanıyor
Kanatlar dakikada 3.500 devire kadar döndürüldü ki bu da Ingenuity kanatlarından dakikada 750 bölüm daha hızlıydı. Gruba nazaran bu kanatlar hem daha verimli hem de artık uçmaya hazırlar. Öte yandan başlangıçta yalnızca beş defa uçması beklenen Ingenuity helikopteri beklentilerin çok ötesine geçti. Geçtiğimiz iki buçuk yıl içinde 66 uçuş gerçekleştirerek planlanan 30 günlük vazifesini tekraren uzattı. Bu uzayan misyon mühleti sayesinde NASA, gelecekte uçan modeller geliştirmek için bedelli olabilecek datalar toplamayı başardı. Ingenuity’nin JPL’deki baş mühendisi Travis Brown yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz dokuz ay boyunca azami hava süratimizi ve irtifamızı iki katına çıkardık, dikey ve yatay hızlanma oranımızı arttırdık ve hatta daha yavaş inmeyi öğrendik” dedi.
NASA, gerçekleştirdiği uçuşlarda Ingenuity ile 24 metre yüksekliğe ve saniyede 10 metre hıza çıkarak irtifa ve sürat rekorları kurdu. Tıpkı vakitte planlanandan çok daha yavaş ve yumuşak inişlerin yapılabileceği kanıtlanırken önümüzdeki ay yunuslama ve yuvarlanma performansları test edilecek. Buradan da toplanacak datalar sayesinde aero-mekanik modeller için kıymetli bilgiler elde edilecek.
