Rekabet Kurumu, WhatsApp’ın data paylaşımı mecburiliği nedeniyle Meta şirketine idari para cezası kestiğini duyurdu. Günlük 4 milyon 796 bin 152 TL olarak kesilen para cezası her gün eklenerek artacak. WhatsApp kullanıcılarına yazılım güncellemesiyle getirilen mecburilik ile kullanıcıların bilgileri Facebook, Instagram ve WhatApp tarafından birleştirilerek şahsileştirilmiş reklam için kullanılıyordu. Rekabet Kurumu, WhatsApp’taki dataların öbür uygulamalara aktarılmasının adil rekabete muhalif olduğuna kanaat getirerek META’nın tahlil bulmasını istemişti. Meta’ya tanınan müddet 11 Aralık 2023 tarihinde sona erdi.
12 Aralık 2023 tarihinden başlayarak META’ya 2022 yılı gayri safi gelirleri üzerinden günlük 4.796.152 TL idari para cezası uygulanmaya karar verildi. Meta, data paylaşımı hakkında düzenlemeye gidene kadar bu ceza artmaya devam edecek. Günlük cezanın toplamı bugün prestijiyle 140 milyon TL’nin üzerine çıkmış durumda. Meta mevzuyla ilgili bir tahlil üretene kadar ceza ölçüsü artmaya devam edecek.
Neler yaşandı?
Kurul, 2021 yılında WhatsApp kullanıcılarına yazılım güncellemesiyle getirilen bilgi paylaşım zorunluluğuna yönelik başlatılan soruşturmayla, META’nın Türkiye’de, WhatsApp kullanıcılarının datalarının META’nın öteki hizmetlerinde (Facebook, Instagram) kullanımına son vermesi ve bu hususu tüm kullanıcılarına bildirmesine ait süreksiz önlem kararı almıştı.
META tarafından, bu güncellenmenin Türkiye’de yürürlüğe girmeyeceği ve halihazırda güncellenen versiyona onay vermiş kullanıcılar da dahil olmak üzere tüm kullanıcıların WhatsApp’ı tam fonksiyonellikle kullanmaya devam edebilecekleri, bu kapsamda Türkiye’deki kullanıcıların kelam konusu güncellemeye onay vermelerini talep eden bildirimler almayacakları da belirtilmişti.
META’ya 346 milyon lira para cezası verilen soruşturmanın sonucunda, şirketin bilgi birleştirme yoluyla Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği de tespit edildi. META’nın Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı dataları birleştirerek toplumsal ağ hizmetleri ile çevrim içi manzaralı reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş manisi yarattığı belirlenmişti.
Ayrıca META’ya, ihlalin giderilmesi ve pazardaki faal rekabetin tesis edilmesi için yükümlülükler getirildi, birinci evrede ihlali sonlandırmak için alacağı önlemleri 9 Aralık 2023 tarihine kadar Rekabet Kurumuna bildirmesi istendi.
Rekabet Kurumu, onay ekranının şeffaf olmadığını bildirdi
Kurul, ahenk önleminin hayata geçirilmesinden evvel Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri ortasında datalarının birleştirilmesine onay veren kullanıcılardan tekrar onay almasını istedi. Kullanıcılara gösterilecek ekranın, kullanıcıları direkt onaylamaya yönlendirmeyen, kullanıcıların reddetmesi halinde de uygulamayı kullanabileceklerine yönelik bilgilendirmeleri içeren ve hasebiyle onay vermek istemeyen kullanıcılara da birebir kolaylıkta bu imkanı sağlayan ekranlar olması talep edildi.
META tarafından son olarak Kuruma sunulan teklifler kâfi bulunmadı. Şirketçe Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri ortasında bilgilerinin birleştirilmesine yönelik tercihleri için kullanıcılara sunulacak olan ekran bildirimi, kâfi derecede şeffaf olmaması, kullanıcıları yeteri kadar bilgilendirememesi ve kullanıcıları bilgi birleştirmeye onay verecek biçimde yönlendirici nitelikte dizayn edilmesi sebepleriyle kabul görmedi.
Kurul, firmadan telaşlarını giderecek yeni bir tahlil önerisi sunmasını talep etti.
Facebook, Heyetin isteğine uygun tahlil üretmedi
Bu süreçte, Konseyin getirdiği yükümlülük kapsamında META’nın “Nihai Ahenk Çözümü”nü Kuruma sunması için belirlenen son tarih olan 11 Aralık 2023 aşıldı.
Bunun üzerine, Şura, 12 Aralık 2023 tarihinden başlamak üzere Meta Platforms, Inc., Meta Platforms Ireland Limited ve WhatsApp LLC’den oluşan META ekonomik bütünlüğüne günlük 4.796.152 TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
