Bilim insanları Güneş sistemi dışındaki gezegenleri inceleyerek gezegen oluşumuna yönelik anlayışları geliştirmeye çalışıyor. Gökbilimciler tarafından bu bağlamda keşfedilen Jüpiter büyüklüğündeki yabancı bir gezegen keşfedildi. Bu gezegeni farklı kılan şey ise birtakım özelliklerinin olağandışı olması. Bu ötegezegen (güneş sistemi dışındaki bir gezegen) birinci olarak NASA’nın Transiting Exoplanet Survey Uydusu kullanılarak tespit edildi; lakin bilgiler bunun bir gezegen olduğunu doğrulamak için yetersizdi. Sonrasında Birmingham Üniversitesi’nden gökbilimciler Şili’nin Atacama Çölü’nde bulunan SPECULOOS Güney Gözlemevi’ni kullanarak bu ötegezegeni daha yakından incelemeye başladı. Grup ayrıyeten bu müşahedeleri doğrulamak için Hawai’i’deki Subaru Teleskobu’nu kullanarak gezegenin kütlesini de ölçtü.
İki nedenden dolayı sıra dışı
Gezegen (TOI-4860 b) düşük kütleli ya da kırmızı cüce bir yıldız olan mesken sahibi yıldızının (TOI-4860) yörüngesinde yer alıyor. Keşfedilen gezegen kendi yıldızının etrafındaki bir tam çeşidi ise 1,52 günde tamamlıyor. Bununla birlikte TOI-4860 b, iki temel nedenden dolayı “olağandışı bir gezegen” olarak nitelendiriliyor.
Bunlardan birincisi, gezegenin kütlesiyle alakalı. Çünkü, düşük kütleli yıldızların kendi sistemlerinde yüksek kütleli gezegenlerin oluşumuna yol açması beklenmez. Genel olarak kabul gören gezegen oluşum modeline nazaran, bir yıldız ne kadar az kütleye sahipse, o yıldızın etrafındaki malzeme diski de o kadar az kütleye sahip olmalı. Bu husus hakkında açıklama yapan George Dransfield, “Gezegenler bu diskten oluştuğu için, Jüpiter üzere yüksek kütleli gezegenlerin oluşmaması bekleniyordu. Fakat biz bunu merak ediyorduk ve bunun mümkün olup olmadığını görmek için gezegen adaylarını denetim etmek istedik. TOI-4860 bizim birinci onayımız ve birebir vakitte böylesine yüksek kütleli bir gezegene mesken sahipliği yapan en düşük kütleli yıldız.” tabirlerini kullandı. İkinci olarak ise, gezegen ağır elementler açısından epey varlıklı görünüyor. Çalışmayı yöneten ötegezegenbilim profesörü Amaury Triaud, benzeri ağır elementlerin ana yıldızda da tespit edildiğini ve bu durumun ağır elementlerin gezegen oluşum sürecini olumlu bir halde etkileyebileceği niyetini desteklediğini tabir ediyor.
TOI-4860 b’nin kısa yörünge dönemi, ana yıldızının yüksek metalikliği üzere özellikleriyle birlikte, bu sistemin sıcak Jüpiterlerin atmosferlerini incelemek ve bu gaz devlerinin nasıl doğduğunu daha uygun belirlemek için bilhassa faydalı olabileceği manasına geliyor. Bu ötegezegenin keşfinin arkasındaki takım artık Şili’nin kuzeyindeki Atacama çöl bölgesinde bulunan Very Large Telescope’u (VLT) kullanarak küçücük ana yıldızların etrafında emsal gezegenleri keşfetmeyi amaçlıyor.
