Türkiye’nin birinci astronotu Alper Gezeravcı, Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda (ISS) gerçekleştireceği 13 deneyden 10’uncusuna başladı. Uzay İçin Yeni Jenerasyon Alaşımlar (UYNA) ismindeki deney ile uzay bölümü için yeni jenerasyon gereçler geliştirilmesi planlanıyor. TÜBİTAK MAM’dan Ömür Can Odabaş’ın proje yöneticisi olduğu bu deney ile yüksek sıcaklıklara güçlü, yüksek dirençli alaşımların üretilmesi için araştırmalar yapılacak. Geleneksel materyallere nazaran yüksek sıcaklıklara ve fizikî yüklere dayanıklılık üzere üstünlükleri ile öne çıkan yeni kuşak orta ve yüksek entropili alaşımların üretimi için incelemeler yapılacak.
ISS’in KIBO modülünde yer alan elektrostatik levitasyon fırınında (ELF) gerçekleşecek olan UYNA deneyinde, yeni jenerasyon metal gereçlerin mikro yer çekimli ortamda ergitme ve katışaşma sürecinde termodinamik ve fizikî özellikleri birinci sefer araştırılacak. Araştırma sonucunda, literatüre değerli katkı verilmesinin yanında ülkemizin uzay, havacılık ve savunma sanayii için yeni kuşak materyal geliştirme kabiliyetinin artırılması hedefleniyor.
Alper Gezeravcı, bugüne kadar 9 farklı deney yaptı
Astronot Gezeravcı, dün yer çekimsiz ortamdan etkilenen şimdi fonksiyonu keşfedilememiş genler ve bunların bağışıklık sistemiyle bağlantısını araştıran “MESSAGE” deneyini hayata geçirdi.
Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve öğretmenleri Birsen Geçer’in proje yöneticisi olduğu Propolisin Antibakteriyel Tesiri (PRANET) deneyini de yapan Gezeravcı, TÜBİTAK MAM’dan Prof. Dr. İskender Gökalp ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil’in proje yöneticisi olduğu uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini amaçlayan “gMetal” deneyine de başladı.
Gezeravcı, ayrıyeten, Tuz Gölü’nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler reaksiyonları araştıran “EXTREMOPHYTE” deneyini sürdürüyor.
Gelecekte uzayda yaşayacak yüksek sayıda insanın gereksinim duyacağı besinlerin sağlanması ve kapalı hayat ortamlarındaki çevresel denetimlere takviye vermesi için yeni bitkiler geliştirmeye yönelik birinci adım olan “CRISPR-GEM” ve mikroalg çeşitlerinin uzayda ömür dayanak sistemlerinde kullanılmalarının mümkün olup olmadığının araştırıldığı “UzMAn” deneylerine de devam ediliyor.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek besin temini, su düzgünleştirme, ömür dayanak alanlarında kullanılmasını araştıran “ALGALSPACE” ve uzayda yaşamaya karşı oluşan hayati yansımaların “vokal kord” kaynaklı değişimlerle tespiti ve düşük yer çekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını sağlayacak “VOKALKORD” deneylerini de sürdürüyor.
“OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka dayanağıyla verilen havanın oksijen düzeyi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedefleniyor.
