Jeotermal Güç Derneği (JED) Yönetim Şurası Lideri Ali Kındap, Türkiye’nin keşfettiği jeotermal kaynak potansiyelinin sadece %11’ini kullandığını, buna rağmen birçok ülkeden daha ileride olduğunu söyledi. Türkiye’nin keşfi yapılmış jeotermal kaynak potansiyeliyle bile dünyada öne çıkan ülkelerden olduğunu kaydeden Ali Kındap, Türkiye’nin elektrik gücü şurası gücünün 2.338 MW artarak 106.344 MW düzeyine ulaştığını hatırlattı. Ali Kındap, elektrik gücü şurası gücü içinde jeotermal gücün hissesinin 2023 yılında, 1.691 MW ile bir evvelki yıla nazaran birebir düzeyde kaldığını jeotermal gücün kullanıldığı bütün alanlarda yatırımların artacağını söyledi.
“62 GW keşfedilmiş kaynağımız var”
Jeotermal kaynakların kullanımının, elektrik üretimi, seracılık, konut ısıtma, termal turizm, zerzevat meyve kurutma üzere entegre kullanım başlıkları dahil edildiğinde 7.000 MW düzeyinde olduğunu anlatan Kındap, “Bu düzey; keşfi tamamlanmış jeotermal kaynaklarımızın 62.000 MW düzeyinde olduğu düşünüldüğünde, potansiyelimizin çok çok altında. Ülkemiz jeotermal güç potansiyelinde Avrupa’nın başkan, şurası güç sıralamasında ise dünyanın 4’üncü ülkesi pozisyonunda. Jeotermal güç, ülkemizin dünyada açık orta başkan ülkesi olabilecekken adeta varlık içinde yokluk çektiği bir kaynak. 2023 yılına 1700MW elektrik gücü şurası gücü ile başlamıştık, sıfır düzeyinde artışla yeniden 1700MW ile yılı kapattık. Bu düzeyle bile Avrupa’nın birinci ülkesiyiz” diye konuştu.
“Yatırımcı 5.000 MW için hazır”
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2023 yılı Ocak ayında açıklanan Ulusal Güç Aksiyon Planı’ndaki jeotermal maksatların de potansiyelin çok altında kaldığını söyleyen Kındap, 2053 Net Sıfır vizyonuna ulaşmada jeotermal gücün üstleneceği anahtar role dikkat çekerek, şu değerlendirmede bulundu, “Ulusal Güç Hareket Planı’mızda 2030 yılında jeotermalin biyokütle gücü ile birlikte 5.100 MW konseyi güç maksadı bulunuyor. Bu gayenin Türkiye’nin potansiyelinin çok çok altında olması bir yana, biz bölüm olarak konseyi gücümüzü kısa müddette ve tek başımıza 5.000MW ve üzerine taşımaya hazırız. Bunun için keşiflerimiz, sermayemiz, teknolojimiz ve insan kaynağımız hazır. Ülkemizin 2053 Net Sıfır vizyonuna ulaşmada karşılaşacağı zorluklar ve jeotermalin üstleneceği anahtar rol düşünüldüğünde, ulusal amaçlarımızda revizyon yapılması gerektiğini düşünüyoruz.”
“Finansman ve müsaade mühletleri sorun yaratıyor”
Güneş gücü dışındaki pak güç kaynaklarına yatırımda bariz bir gerileme yaşandığını kaydeden Ali Kındap, yatırım ivmesindeki düşüşte, finansman kaynaklarına erişimde yaşanan meselelerin ve uzun süren müsaade süreçlerinin tesirli olduğunu vurguladı. Kındap kelamlarını şöyle sürdürdü, “YEKDEM’de güncellenen fiyat ve alım garantisi müddetlerinde jeotermal güce olumlu tarafta ayrımcılık yapılmasından memnuniyet duyduk. Megavat başına yatırım maliyetleri diğer yenilenebilir kaynaklara nazaran 3-4 kat daha fazla olan jeotermal, bu müspet ayrımcılığı hak ediyordu. Güncelleme sonrasında jeotermal güce dayalı elektrik üretiminde devlet dayanağı kWh başına 9,5 ilâ 11,5 dolar/cent arasında değişti ve dayanak düzeneği uygulama mühleti 10 yıldan 15 yıla uzadı. Jeotermal kaynaklı elektrik üretiminde gerek mevcut santrallerimizin kapasite artışlarında gerekse bölümümüze yeni yatırım kararı alan şirketlerimizin hoş haberlerini kamuoyumuzla paylaşacağız. Lakin yatırım maliyeti en yüksek yenilenebilir güç kaynağı olan jeotermalde mevcut alım fiyatı; tamamı dövize endeksli olan finansman, yatırım, işletme ve bakım maliyetlerini takviyeler düzeyden uzaklaşıyor. Yatırımcılarımız için yurt içi kaynaklı döviz finansmanı pencereleri kapalı durumda. Bunun yanı sıra; yatırım sürecinde bir kurum görüşü için 1 yıl beklenmesi gereken durumlar kelam konusu oluyor. Bu da yapılacak yatırımın potansiyelinde ve gücünde kayıplara neden oluyor. Yatırım müsaade süreçlerinin uzunluğu ve bölgeye nazaran farklı uygulamalar olması nedeniyle yatırımcılar önünü göremiyor.”
“Elektrik üretimi haricinde kullanım alanları da önemli”
Enerji üretimi dışındaki jeotermal kullanım alanlarında da kıymetli gelişmeler yaşandığını bildiren Ali Kındap, Organize Tarım Bölgelerinin (OTB) oluşumunu memnuniyetle izlediklerini belirtti ve “41 vilayette toplam 60 OTB’nin yatırım süreci devam ediyor. Ülkemiz; klâsik tarım üretimini mutlaka topraksız tarım ve jeotermal seracılık uygulamaları ile desteklemek zorunda. 85 milyon insanımızı sağlıklı, ucuz ve erişilebilir besin ile buluşturmak zorundayız. Bu alanda açık orta dünyanın üretim üssü olma potansiyeline sahip pozisyondayız. Jeotermal kaynaklarımızla, Anadolu coğrafyasının her yerinde istediğimiz zerzevat ve meyveyi üretebilecek imkâna sahibiz. Bu alanda yatırım yapmak isteyen çok sayıda yatırımcımız var. Ülkemizin varlıklı jeotermal varlıkları dikkate alındığında, seracılıkta başlayan ivmemizin termal turizm alanında da gerçekleşmesini diliyoruz”.
