Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), dünya genelindeki silah ve askeri teçhizat satışıyla ilgili 2019-2023 ile 2014-2018 yıllarını karşılaştırdığı raporunu yayınladı. İlk sırada, evvelki beş yıllık devirle karşılaştırıldığında satışlarını %17 artıran ve %42 global hisseye ulaşan ABD yer alıyor. SIPRI’ye nazaran Rusya birinci defa en büyük ihracatçılar ortasında üçüncü sıraya geriledi ve ikinci sırayı Fransa’ya kaptırdı. Fransa %47 artış ile hissesini %11’in üzerine çıkarmayı başardı.
Türkiye silah ihracatını iki katına çıkardı
Türkiye, raporda karşılaştırılan devirler ortasında silah ihracatını %106 artırarak yaklaşık iki katına çıkardı. Bu artış ile Türkiye, dünyanın en büyük 11’inci silah ihracatçısı pozisyonuna geldi. İlk 10 silah ihracatçısı ülkeler, ABD, Fransa ve Rusya’nın ardından İtalya, Güney Kore, Çin, Almanya, Birleşik Krallık, İspanya ve İsrail olarak sıralandı.
Türkiye’nin en fazla silah ihraç ettiği ülke %15 ile Birleşik Arap Emirlikleri oldu. İkinci sırada %13 ile Katar ve üçüncü sırada ise %11 ile Pakistan yer aldı. Raporda dünyanın en büyük 17’inci silah alıcısı olarak yer alan Türkiye’nin kelam konusu yıllar ortasında silah ithalatı %29 azaldı. Türkiye’nin silah temin ettiği en büyük üç ülke İspanya, İtalya ve Rusya oldu.
Rusya ikinciliği Fransa’ya kaptırdı
Rusya ise 2019 yılında 31 ülkeye değerli silahlar ihraç ederken, geçen yıl bu sayı 12 ülkeye geriledi. Rusya, en büyük iki silah tedarikçisinden biri unvanını Fransa’ya kaptırdı. Fransa’nın silah ihracatı, kelam konusu devirde %47 artarken, kayıtların tutulduğu 1950’den beri birinci defa Rusya’nın çabucak önünde ikinci en büyük silah ihracatçısı pozisyonuna yükseldi. Fransa’nın silah ihracatında en büyük hissesi %42 ile Asya ve Okyanusya’daki ülkeleri alırken, ihracatın %34’ü Orta Doğu ülkelerine yapıldı.
SIPRI Silah Transferleri Programı’nın kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman, mevzuya ait değerlendirmesinde, 800’e yakın savaş uçağı dahil olmak üzere sipariş edilen birçok yüksek bedelli silahla birlikte Avrupa’nın silah ithalatının yüksek bir düzeyde kalmasının beklendiğini belirterek, “Son iki yılda Avrupa’da hava savunma sistemlerine yönelik talebin de arttığını gördük. Bu talep Rusya’nın Ukrayna’yı havadan bombalamasından kaynaklandı.” sözlerini kullandı.
Batı en büyük silah ihracatçısı
ABD ve Batı Avrupa ülkelerinin 2014-2018 devrinde %62 olan global silah ihracatındaki hissesinin, 2019-2023 periyodunda %72′ye yükselmesi de dikkati çekti. Avrupa’nın en büyük iktisadına sahip Almanya birebir vakitte global silah sanayisindeki “Büyük Beşli”den birisi olurken, bu ülkenin silah ihracatı, 2014-2018 periyoduna kıyasla 2019-2023 periyodunda %14 azaldı. Küresel silah ihracatındaki hissesi %5,6 olan Almanya’nın, İsrail’in silah ithalatının %30’unu gerçekleştirdiği görüldü.
Hindistan ve Suudi Arabistan en büyük ithalatçılar
SIPRI’ye nazaran, Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısı olurken, bu ülkenin silah ithalatı %4,7 arttı. Suudi Arabistan 2019-2023 devrinde global silah ithalatının %8,4’ünü gerçekleştirerek dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı oldu. Son 5 yılda silah ithalatı %396 artan Katar, dünyanın en büyük üçüncü silah ithalatçısı olarak kayıtlara geçti. Orta Doğu ülkelerinin silah ithalatının %52’si ABD tarafından sağlandı.
