Türk savunma endüstrisi neredeyse son 10 yılda 9 yerli platformun uçuşunu gerçekleştirerek sıkıntı bir başarıma imza attı. Amaçları çok daha öncesine dayanan ve meyvelerini yeni yeni almaya başlayan Türkiye, savunma ve havacılık endüstrisinde gereksinimlerini “çelik kanatlar” ile gidermeyi amaçlıyor. Gelin bu projelere ve platformlara biraz daha yakından bakalım ve Milli Muharip Uçak KAAN hakkında bir derlemeyle içeriğimizi sonlandıralım. - TUSAŞ HÜRKUŞ: Birinci uçuş 29 Ağustos 2013
- Bayraktar TB2: Birinci uçuş 29 Nisan 2014
- TUSAŞ AKSUNGUR: Birinci uçuş 20 Mart 2019
- Bayraktar AKINCI: Birinci uçuş 6 Aralık 2019
- Bayraktar KIZILELMA: Birinci uçuş 14 Aralık 2022
- TUSAŞ HÜRJET: Birinci uçuş 25 Nisan 2023
- Bayraktar TB3: Birinci uçuş 27 Ekim 2023
- TUSAŞ ANKA III: Birinci uçuş 28 Aralık 2023
- TUSAŞ KAAN: Birinci uçuş 21 Şubat 2024
HÜRKUŞ ile başlayan serüven
Türkiye’nin özgün ulusal hava aracı çalışmalarında temel eğitim uçağı HÜRKUŞ ile yeni bir sayfa açılmıştı. Türk Havacılık Uzay Sanayii TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRKUŞ, birinci uçuşunu 29 Ağustos 2013’te gerçekleştirmişti. TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, temel eğitim ve hafif kara hücum uçağı olan iki kişilik, alçak kanatlı, tek motorlu turboprop bir uçak olan HÜRKUŞ, birinci uçuşundan bu yana yeni yetenekler kazanırken ihracat başarılana da ulaştı. 
Üzerinden çok geçmeden Baykar tarafından geliştirilen, en fazla ülkeye ihraç edilen İHA/SİHA unvanını kazanan Bayraktar TB2 geldi. Bayraktar TB2, 29 Nisan 2014’te birinci kere uçarken hala aktif bir halde Türkiye tarafından operasyonlarda kullanılıyor. Bayraktar TB2, bilhassa Karabağ Zaferi ve Ukrayna-Rusya savaşında üstlendiği rollerle önemli ölçüde ünlenerek çok sayıda ülkeye yüklü ölçülerde ihraç edildi. 
TUSAŞ’ın ANKA platformundan ilerlenerek yalnızca 18 ay üzere kısa bir müddette geliştirilen yüksek yararlı yük kapasitesi ile kesintisiz çok rollü istihbarat, gözetleme, keşif ve taarruz misyonları gerçekleştirme kapasitesine sahip AKSUNGUR, 20 Mart 2019’da birinci sefer uçtu. 
AKSUNGUR’dan sonra Bayraktar AKINCI Taarruzi İnsansız Hava Aracı (TİHA) ise 6 Aralık 2019’da birinci kere havalandı. Bu sistem de çeşitli ihracat başarılarına imza attı. Ayrıyeten Suudi Arabistan Krallığı Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine girecek olan Bayraktar AKINCI TİHA, bu muahede ile Türkiye’nin tek seferde yaptığı en büyük havacılık ihracatı oldu. 
Yeniden Baykar tarafından geliştirilen Bayraktar KIZILELMA, 14 Aralık 2022’de birinci uçuşunu yaptı. İnsansız savaş uçağı platformu olan KIZILELMA için hala geliştirme ve üretim faaliyetleri sürüyor. Baykar, KIZILELMA’yı 2024 içerisinde seri üretime sokmayı hedefliyor. KIZILELMA, hava-yer misyonlarıyla birlikte yapay zeka kabiliyetiyle hava-hava muharebesi icra edebilecek. Aracın bilhassa helikopterler ve yer amaçları için önemli bir tehdit ögesi olması bekleniyor. 
TUSAŞ tarafından geliştirilen bir başka platform olan HÜRJET, 25 Nisan 2023’te birinci uçuşunu gerçekleştirdi. Testleri devam eden HÜRJET’in afif Taarruz Uçağı, Jet Eğitim Uçağı, Akrotim Şov Uçağı, Harbe Hazırlık Uçağı, Red Aircraft ve Uçak Gemisi üzere çeşitli versiyonları bulunacak. Üst irtifa limiti 45 bin fit olan HÜRJET, ses suratının 1,4 katı süratte uçuş yapabilme kabiliyetiyle misyon yapacak. 
HÜRJET’in üzerinden çok geçmeden ise Bayraktar TB3, 27 Ekim 2023’te birinci uçuşunu yaptı. TUSAŞ Motor Sanayi AŞ (TEI) tarafından yerli olarak geliştirilen PD-170 motoruyla havalanan uçan Bayraktar TB3 SİHA, katlanabilen kanat yapısıyla TCG Anadolu üzere kısa pistli gemilerden kalkış ve iniş kabiliyetine sahip bir İHA olacak. 
TUSAŞ tarafından geliştirilen insansız savaş uçağı ANKA III ise birinci defa 28 Aralık 2023’te gökyüzüne kanat açtı. Türkiye’nin birinci V tipi turbofan motorlu insansız hava aracı ANKA III’ün geliştirme ve test süreçleri devam ediyor. ANKA III, keşif, gözetleme ve istihbarat, farklı hava-yer mühimmatları ile taarruz, hava-hava mühimmatları ile düşman helikopter, pervaneli uçak, İHA’larına angaje olarak av taraması, düşman RF yayımı yapan radar ve hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirme, hava ve karada dost kuvvetlere himaye, sinyal ve haberleşme istihbarat, elektronik harp, başka dost ögelerle birlikte operasyon ve haberleşme rölesi üzere bir çok misyonu yerine getirebilecek. Kralların hükümdarı KAAN
Ve son olarak ise TUSAŞ tarafından geliştirilen ulusal muharip uçak KAAN, birinci uçuşunu 21 Şubat 2024’te gerçekleştirdi. KAAN ile Türkiye, 5. kuşak uçak üretebilen dünyadaki 5 ülkeden biri haline geldi. Pilotlarının uçak bilgisayar olarak nitelendirdikleri KAAN, teknolojinin sunduğu en şimdiki yetenekleri bünyesinde barındıracak. Yeni jenerasyon silahlarla havadan havaya muharebe, süpersonik süratte dahili silah yuvalarından hassas vuruş gerçekleştirebilecek KAAN, yapay zeka ve nöral ağ takviyesiyle artırılmış muharebe gücüne sahip olacak.
Ancak tüm bu başarımlara son 10 yılın başarısı olarak görmek haksızlık olur.
KAAN esasında süreç içerisinde evrilmiş bir proje. 15.12.2010 tarihinde SSIK tarafından TUSAŞ’ın ana yükleniciliğinde bir jet eğitim ve muharip uçak kavramsal tasarım çalışmasına başlatılmıştı. 5. jenerasyon savaş uçakları sınıfında, sahip olacağı aviyoniklerle ve radar dalgalarını sönümleme özelliğine sahip kompozit gereçlerden üretilecek, radarda düşük görünürlüklü bir gövde dizaynına sahip olması amaçlanan KAAN, o yıllarda TF-X olarak isimlendiriliyordu. TF-X’in 2011 yılı prestijiyle TUSAŞ tarafından kavramsal tasarım basamağı başlatılmış ve bu çalışmalar 29 Eylül 2013’te tamamlanmıştı.
2015 yılına kadar üç tasarım ön plana çıkmıştı; FX-1: Çift motorlu, Lockheed Martin F-22 gibisi tasarım, FX-5: Tek motorlu, General Dynamics F-16 gibisi tasarım ve FX-6: Tek motorlu ve kanartlı, Saab JAS 39 Gripen gibisi tasarım. En nihayetinde çift motorlu F-22 gibisi dizaynda karar kılındı. Sonrasında MMU Geliştirilmesi Projesi Mukavelesi, SSB ile 05 Ağustos 2016 tarihinde imzalandı. Ardından TUSAŞ ile BAE Systems (İngiltere) ortasında Ulusal Muharip Uçak geliştirmesine yönelik İşbirliği Kontratı 25 Ağustos 2017 tarihinde imzalanarak yürürlüğe girdi. MMU’nun mock-up’ı 2019 yılında Milletlerarası Paris Airshow’da birinci kere gösterildi.
Geçtiğimiz yıl KAAN ismini alan uçak, 21 Şubat 2024 tarihinde saat 08:50’de ilk uçuşunu gerçekleştirerek 13 dakika havada kaldı. Bu uçuşta 8000 feet irtifaya çıktı ve 230 knot sürate ulaştı.
2004 kırılmanın yaşandığı yıl
Projeyi 2010 yılına dayandırmış olsa da aslında bu çok daha öncesine dayanıyor. 2004 yılında gerçekleştirilen Savunma Sanayii İcra Komitesi, bugünkü Türk savunma endüstrisinin kilometre taşlarından birisi pozisyonunda. O devirde 11 milyar dolarlık proje iptal edilip onların yerine yerli ve yabancı ortak teşebbüslerle projeler üretilmesine karar verilmişti.
Türkiye’nin bu isteği ise aslında Kıbrıs Barış Harekâtı’na yani 1974 ve sonraki yıllarda yaşadıklarına dayanıyor. O devirde karşılaşılan ambargolar sonrasında Türkiye, yerli üretime odaklanmaya başlanmış ve lisans altında üretimler yapmaya başlamıştı. O periyotlardan kazanılan deneyimler sayesinde TUSAŞ, bugün tek başına en gelişmiş uçaklardan birisini üretebiliyor.
Bugün sıkça duyduğumuz ALTAY, ATAK, ANKA ve öbür İHA/SİHA’lar, MİLGEM ve KAAN üzere projelerin temelleri 2004 yılındaki SSİK toplantısında atıldı
2028’de yerli motorla seri üretime geçecek
Uçağın prototip versiyonlarında ABD üretimi General Electric F-110 motoru kullanılacak. Seri üretime kadar 7-8 adet prototip inşa edilecek. 2028 yılında Kuvvet’e teslim edilecek olan modellerin tamamında AESA radar bulunacak. 2028 yılında 20 adet KAAN Blok-10 uçağının Hava Kuvvetleri’ne teslim edilmesi planlanıyor. Yerli motor ise şimdi geliştirilme evresinde ve yerli motorlu KAAN’in yeniden 2028’de uçması hedeflenmekte.
Milli muharip uçak KAAN Özellikleri
- Milli Muharip Uçak ile yüksek performanslı radar, elektronik harp, elektro-optik, haberleşme, seyrüsefer ve tanımlama kabiliyeti,
- Yüksek/süpersonik süratte dahili silah yuvalarından hassas ve isabetli ateşleme,
- Otomatik amaç tanıma ve algılama, çoklu bilgi füzyonu ve yapay zeka yetenekleri ile artırılmış muharebe gücü elde edilecek.
Milli muharip uçak KAAN Teknik Özellikleri
- Kanat Açıklığı: 14 m (46 ft)
- Uzunluk: 21 m (69 ft)
- Yükseklik: 6 m (20 ft)
- İtki: 2 x 29.000 lb
- Azami Sürat: 1,8 Mach (40.000 ft)
- Servis Tavanı: 55.000 ft
- Pozitif / Negatif G Limiti: +9g / -3,5
