Türk savunma ve havacılık bölümü son yıllarda ortaya koyduğu katma bedeli yüksek eserlerle dünya gündeminde kalmaya devam ediyor. Yaklaşık 10 yıl içinde 9 uçak uçuran Türkiye, kara ve deniz alanında da benzeri başarılara imza attı. Fakat endişe uyandıran konuların da görmezden gelinmemesi gerekiyor. Bu bahislerden birisi de savunma harcamalarının yıllardır GSYİH’ya oranının düşüyor olması. Öte yandan NATO ve Avrupa ülkelerinde bu oran giderek artıyor. Türkiye’nin savunma harcamaları yıllardır düşüyor
Türkiye’nin savunma harcamaları üç yıldır kesintisiz olarak düşüş gösteriyor. Askeri harcamalar listesinde ABD, Çin ve Rusya sırasıyla 1., 2. ve 3. sırada bulunurken Türkiye 2022 yılı itibariyle 23. sırada yer bulabilmiş durumda. Bu durum 2023 özelinde de misal durumda. Net sayılar şimdi açıklanmış olmasa da Wisevoter bilgilerine nazaran Türkiye, 2023 yılını da 23. sırada tamamladı.
Fakat burada en sağlıklı karşılaştırma harcama ölçüsünden fazla bu harcamanın GSYİH içindeki oranı. Bu oran dikkate aldığında Türkiye, 2022 yılında GSYİH’ının yüzde 1,2’sini, 2023 yılında yüzde 1,3’ünü ve varsayımı olarak 2024 yılında yüzde 1,2’sini savunma alanında harcıyor. NATO, üye ülkelerin her yıl savunma harcamalarının GSYİH’e oranının yüzde 2 düzeyinde olmasını istiyor. NATO datalarına nazaran 2015 yılı baz alındığında Türkiye bırakın harcamalarını yükseltmeyi aslında düşürmüş durumda. Üstteki tabloya bakacak olursak 2015 yılına nazaran harcamalarını düşüren yalnızca 4 ülkenin olduğu görülüyor: ABD, İngiltere, Hırvatistan ve Türkiye. ABD ve İngiltere, NATO’nun teklifini karşılarken Türkiye sonlarda yer alıyor. Bunlar dışında tüm NATO ülkeleri gelirlerine oranlar savunma harcamalarını önemli oranda artırmış durumda.
Bir öteki dikkat edilmesi gereken husus ise Yunanistan. Yunanistan, GSYİH’ının yüzde 3’ünü savunmaya harcıyor ve ülke son yıllarda büyük bir silahlanma içerisinde. Bu ortada NATO’nun savunma harcamalarına polis ve jandarma üzere kolluk güçlerinin bütçelerini katmadığını da belirtelim. Hasebiyle Türkiye, 2024 yılı savunma bütçesini 16 milyar dolardan 40 milyar dolar çıkarmayı planlıyor olsa da bu bütçede Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı’nın toplamda 17 milyar dolarlık alan kapladığını belirtelim. 
2006 yılında datalar karara nazaran NATO ülkeler, GSYH’lerinin en az yüzde 2’sini savunmaya harcama taahhüttü vermiş durumda. Türkiye’nin, 2016 ve 2020 yılları ortasındaki savunma harcamalarının GSYH’deki hissesi ortalama yüzde 2,4 düzeyinde olsa da bu oran dediğimiz üzere 2021’de yüzde 1,9, 2022’de yüzde 1,2 düzeylerine düşmüş durumda. Savunma harcamalarının GSYİH hissesine nazaran Türkiye dünyada 98. sırada bulunuyor, harcama tarafından ise üstte da dediğimiz üzere 23. sırada. Elbette Türkiye’nin artan yerlilik oranları harcamalardan tasarruf sağlamasına yarıyor olsa da yerlilik oranı Türkiye’den yüksek olan ülkeler bile daha fazla hisse ayırıyor.
En çok askeri harcama yapan ülkeler
- Amerika Birleşik Devletleri – 876.9 milyar dolar
- Çin – 29 milyar dolar
- Rusya – 86,4 milyar dolar
- Hindistan – 81,4 milyar dolar
- Suudi Arabistan – 75 milyar dolar
- Birleşik Krallık – 68,5 milyar dolar
- Almanya – 55,8 milyar dolar
- Fransa – 53,6 milyar dolar
- Güney Kore – 46,4 milyar dolar
- Japonya – 46 milyar dolar
