Vodafone Türkiye, ülkemizin dijitalleşme vizyonu ve elektronik haberleşme bölümü stratejisine yönelik önerilerden oluşan yeni bir rapor yayınladı. Raporda telekomünikasyon kesiminin büyümesi için neler yapılabileceği belirtildi. Telekomünikasyon kesiminde yatırımların devamlılığı için dalın stratejik bölüm olarak kabul edilmesi ve bir yatırım ıslahatı gerçekleştirilmesi gerektiği belirtiliyor. Bu ıslahatla kaynakların faal kullanımı ve yatırımların sağlanacak teşvikler ve adil katkı hissesi üzere uygulamalar ile desteklenmesine, gelir akışının sürdürülebilir hale getirilmesine ve rekabet ortamının güzelleştirilerek öngörülebilir bir yatırım ortamı oluşturulmasına gereksinim duyuluyor.
Raporun içeriği hakkında açıklamalarda bulunan Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, şunları söyledi:
“Son yayınladığımız raporda, taşınabilir ve sabit olarak ayırmaksızın, bir bütün olarak, bölümün hak ettiği stratejik değere ve prestije kavuşması, dalda yatırımların sürdürülebilirliğini tehdit eden yatırım maliyeti ve gelirleri ortasındaki dengesizliğin giderilmesi ve kesimin gereksinim duyulan dijital dönüşüm ve değişime gerçekçi ve sağlıklı bir tabanda katkı sağlaması için tekliflerimize yer veriyoruz. Ülkemizin kalkınması bakımından kritik role sahip elektronik haberleşme altyapılarının yaygınlaştırılarak dijital dönüşümün hızlandırılması için uzun vadeli amaçları de kapsayan bir stratejik plan dahilinde hareket edilmesi kıymet arz ediyor. Bu doğrultuda, dünyadaki gelişmelere ve belirlenen maksatlara paralel olarak ülkemizde de 2030 dijitalleşme vizyonuyla gaye belirleme ve bu maksatlara ait aksiyon adımlarını somutlaştırma çalışmaları yapılması yüksek siyaset önceliğine sahip bir adım olacak. Toplumun, devletin ve şirketlerin dijitalleşme gayelerine ulaşılmasını sağlayacak en kıymetli bileşen yüksek kapasiteye ve kapsama sahip genişbant internet altyapısı. Hasebiyle internet altyapısının yaygınlığı, dijitalleşme siyasetinde öncelikli olarak ele alınması gereken bir sıkıntı.”
Sektörü 2030 gayesine taşıyacak kilometretaşları
Engin Aksoy, 2030 yılına gelindiğinde elektronik haberleşme kesiminin ulaşması gereken kilometretaşlarını ise şu biçimde sıraladı:
- 5G teknolojisinin hayata geçmiş olması
- 6G teknolojisi için hazırlıkların yapılmış olması, teknoloji ekosisteminin oluşması
- Ülke çapında 2 milyon km fiber ağına ulaşılması
- Spektrum siyasetinin kesim ile istişare yoluyla yatırımları teşvik edecek halde belirlenmesi, hem abonelerin kapasite gereksinimini karşılayacak formda hem de gelecek teknolojileri destekleyecek bir plan dahilinde sunulması
- Düzenleyici çerçevenin yeni teknolojilere yatırımı kolaylaştırması ve 2G, 3G üzere vakitle abone talebini karşılamakta yetersiz kalan teknolojilere yatırım ile ilgili yükümlülüklerin kaldırılması ve/veya gözden geçirilmiş olması
- Uydu teknolojilerinin tamamlayıcı olarak hem yedeklilik hem de kırsal ve kapsama boşluğu olan alanlarda abonelere hizmet sunulması için kullanıma geçmiş olması
- Bulut teknolojisi ve tahlillerinin globalleşmenin getirdiği fırsatları da gözetecek halde özel kesim ve kamuda yaygınlaşmış olması
- Veri merkezi yatırımlarınn bilgi muhtaçlığını karşılayacak kapasiteye ulaşması ve ülkemizin bir bölgesel merkez haline gelmiş olması
- Denizaltı fiber kablolar ile milletlerarası kontakların yapılmış olması
- Abonelerin akıllı aygıt penetrasyonunun %100 olması ve akıllı aygıtların lüks eser olmaktan çıkarılması.
3G frekanslarının 4.5G’ye güncellenmesinin değerinden bahseden Engin Aksoy, şu tabirleri kullandı:
“Öncelikle öngörülebilir bir yatırım ortamı oluşturarak kesim gelirlerinin sürdürülebilir olması sağlanmalı. Bunun için atılması gereken adımların başında faal bir spektrum idaresinin hazırlanması geliyor. Kesimimizin yeni jenerasyon teknolojilere dönüşümü sağlayacak yatırım planlarını oluşturabilmesi ve yatırımların verimliliğini artırabilmesi için kimi adımlar atılması gerekiyor. Örneğin 3G üzere artık gereksinime yetmeyen teknolojilerin 4.5G üzere daha yeni ve verimli teknolojilerle güncellenmesi gerekiyor. 5G frekans tahsislerinin yapılması, teknoloji dönüşümüne ait yatırımlarımız açısından çok kritik. 5G’ye geçiş sürecinde, ülkemizde atıl durumda olan 700 MHz bandının 5G geçişi beklenmeden kullanıma sunulmasıyla hem 5G’ye hazırlık sürecine katkı vermesi hem de kullanıcılara daha yüksek kapasite ve kalitede hizmet sunulması sağlanabilir. Frekans tahsislerinin yanlışsız vakitte, gerçek ölçüde ve uygun şartlarda yapılması, yatırımların sürekliliği ve teknolojinin yaygınlaşması bakımından kritik kıymet taşıyor. Temelde lisans ve yetkilendirme olarak tabir edilebilecek düzenleyici çerçevenin telekomünikasyon dalının dinamizmini ve teknolojik gelişmeleri de dikkate alarak esnek olması, bunun yanında bilhassa kıt kaynakların kullanım haklarının uzaması/uzamaması durumuna dair süreç ve kuralların net olması gerekiyor. Lisans süreçleri, bedelleri ve uzatma ile ilgili şartların, sabit ve taşınabilir hizmetler için daldaki tüm oyuncular açısından eşit ve adil formda belirlenip uygulanması, rekabetin korunması bakımından değerli.”
“Ortak altyapı ve yapısal ayrışma modelleri değerlendirilmeli”
Engin Aksoy,şunları kaydetti:
“Bu vizyonla oluşturulacak stratejide altyapı kurulumlarının kolaylaştırılmasının önü açılarak dijitalleşmenin getireceği ekonomik büyüme ve katma bedelin ortaya çıkarılması ülkemizin menfaatine olacak. Bu kapsamda kıymetli hususlardan biri de fiberin yaygınlaştırılmasının önceliklendirilmesi. Fiber yatırımı tek şirkete bırakılacak bir iş değil, tüm hanelere fiber götürülmesi mevcut yatırım süratiyle 2050’yi bulacak. Bunun için altyapı suram mevzuatının güzelleştirilmesi, fiber altyapı kurulumunun hızlandırılması ve fibere erişim konusunda rekabetin sağlanması hedefiyle ortak altyapı şirketi dahil farklı modellerin kıymetlendirilmesi, fibere erişim şartlarının bölümdeki tüm oyuncuların adil fiyat ve hizmet kalitesi düzeyinde hizmet sunmasını sağlayacak seviyeye getirilmesi gerekiyor. Dünyada fiber konusunda rekabetin sağlanması için yerleşik işletmecinin yapısal ayrışması ve ortak altyapı şirketi üzere modeller uygulanıyor. Örneğin İngiltere’de British Telekom yapısal ayrışma ile altyapı ve hizmet sunumu için iki farklı şirket haline getirildi. Openreach isimli altyapı şirketi tüm operatörlere fiber altyapı kurup kiralıyor. Tıpkı vakitte kesimde özel teşebbüs olarak Cityfibre isminde farklı bir altyapı şirketi kurulmuş olup Openreach ile rekabet halinde fiber altyapı kuruyor. Ülkemizde de bu üzere rekabetin önünü açacak uygulamalara gereksinim olduğunun altını çizmek isterim. 2026’da müddeti bitecek olan ve gündeme gelen sabit altyapı uzatma süreci, bu modellerin uygulamaya alınması için değerli bir fırsat sunmaktadır.”
