Yunanistan Dışişleri Bakanı Giorgos Gerapetritis, 9 Şubat’ta ABD-Yunanistan Stratejik Diyalog toplantısı sırasında ABD Dışişleri Bakanlığı’nda ülkesi ismine Artemis Mutabakatı’nı imzaladı. NASA’dan yapılan açıklamaya nazaran, NASA Yöneticisi Bill Nelson törende yaptığı konuşmada, “Artemis Mutabakatı’na katılan 35. ülke olması münasebetiyle Yunanistan’ı kutluyorum” dedi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da iki ülkenin uzay alanında da işbirliği yapılacak olmasından memnuniyet duyduğunu belirtti.
Yunanistan, Artemis Anlaşması’nın bir modülü oldu
Yunanistan’ın bir modülü olduğu Artemis Mutabakatı, temelinde 1967 Dış Uzay Mutabakatı’na dayanıyor. ABD ve yedi imzacı ülke tarafından 2020 yılında duyurulan mutabakat, NASA’nın Artemis projesi için hayli değerli. Bağlayıcı olmayan unsur ve kurallar bildirgesi olarak bilinen Artemis Mutabakatı’nın unsurları ortasında uzay objelerinin kaydı, faaliyetlerin çakışmasının önlenmesi, bilimsel verilerin paylaşımı ve acil yardım sağlanması üzere hususlar yer alıyor. ABD ve NASA, Artemis Muahedesi ile Artemis projesi kapsamında Ay’da kalıcı bir üs kurulması ve Ay’ın hem Mars seyahati için bir durak olarak kullanılması hem de burada değerli madenlerin çıkarılmasını öngörüyor.
NASA Yöneticisi Jim Bridenstine, 2020’de “Artemis tarihteki en geniş ve en çeşitli memleketler arası insan uzay keşif programı olacak ve Artemis Mutabakatı bu tekil global koalisyonu kuracak araçtır” demişti. Kapsam açısından muahede Ay, Mars, kuyruklu yıldızlar ve asteroitlerin yörüngesindeki, yüzeyindeki ve yüzey altındaki faaliyetlerle ilgilidir. Ayrıyeten Dünya-Ay sistemi için Lagrangian noktaları olarak bilinen kararlı yörünge noktalarını kapsıyor ve bu gök cisimleri ve pozisyonlar ortasında geçiş yapan objelere uygulanıyor. Şimdiye kadar 35 ülke bu muahedeyi imzaladı. Türkiye, Artemis Anlaşması’nda şimdi bir taraf değil. Bununla birlikte Artemis Anlaşması’nın Çin liderliğinde Ay Araştırma İstasyonu İşbirliği Örgütü (ILRSCO) isminde bir de rakibi var. Şu ana kadar Azerbaycan, Belarus, Mısır, Pakistan, Rusya, Güney Afrika ve Venezuela bu gayrete katıldı.
