Samanyolu Galaksisi’nde yaşanacak bir yıldız patlaması Kuzey Yarımküre’den birkaç gün boyunca çıplak gözle görülebilecek.
NASA, eylüle kadar gerçekleşecek nova patlamasının gece göğünde Kutup Yıldızı kadar parlak “yeni” bir yıldız üzere, bir hafta boyunca görülebileceğini açıkladı. ABD’deki Northeastern Üniversitesi’nde fizik alanında yardımcı doçent olan Jonathan Blazek bunun teknik olarak yeni bir yıldız olmadığını, yalnızca yıldız sisteminin insanların görebileceği kadar parlak hale geleceğini söylüyor.
Bilim insanları Dünya’dan yaklaşık 3 bin ışık yılı uzaktaki T Coronae Borealis isimli yıldız sistemindeki nova patlamasının 80 yılda bir gerçekleşmesi nedeniyle bir kişinin hayatında bir defa yaşayabileceği bir tecrübe olduğunun altını çiziyor.
Süpernova patlaması bir yıldızın “çekirdeğinin çökerek” büsbütün yok olması manasına gelirken, nova patlaması yıldızın yüzeyinde meydana gelerek maddelerin uzaya fırlatılmasına yol açsa da yıldızı yok etmiyor. Bir beyaz cüce ve bir kırmızı dev yıldızı içeren sözkonusu yıldız sistemindeyse bu tipten son patlama 1946’da gerçekleşti. Bu yılki patlamadan sonra da yaklaşık 80 yıl daha bu türlü bir olay yaşanması beklenmiyor.
T Coronae Borealis üzere iki yıldızın birbirine çok yakın olduğu sistemlerde kırmızı devden gelen husus daima beyaz cücenin yüzeyine dökülüyor. Bu durumun vakit içinde yarattığı basınç ve ısı, nihayetinde patlamayı tetikliyor.
Louisiana Eyalet Üniversitesi’nde fizik ve astronomi alanında emeritus profesör olan Bradley Schaefer bu olayı uzayda patlayan bir hidrojen bombasına benzeterek esasen Dünya’dan görülecek şeyin bunun sonucunda ortaya çıkan ateş topu olacağını belirtiyor.
Blazek ise “Beyaz cüce çok daha küçük ve çok daha ağır olduğundan beyaz cücenin üzerinde çoğunlukla hidrojen ve tahminen biraz da helyumdan oluşan küçük bir disk meydana geliyor. Bunun gereğince birikmesiyle de aslında tutuşuyor. Bu tam manasıyla ateş üzere bir yanma değil; termonükleer bir yanma ve hidrojenin füzyon tepkisi geçirmesi sözkonusu.”
Corona Borealis takımyıldızında gerçekleşecek patlama birkaç gün boyunca çıplak gözle görüldükten sonra sönmeye başlayacak. Öte yandan NASA, parlaklığı azaldıktan sonra bile patlamanın dürbünle yaklaşık bir hafta boyunca gözlemlenebileceğini belirtiyor.
