Epsilon Indi olarak isimlendirilen yıldız, Güneş’te de olan “yıldız depremleri” ismi verilen misal salınımlara sahip en küçük ve en soğuk cüce yıldız olarak kayıtlara geçti. Bu salınımlar, tıpkı zelzelelerin bize Dünya’nın içi hakkında bilgi vermesi üzere, yıldızların iç kısımlarına dolaylı bir bakış sunuyor. Bu müşahedeler ve bulgular yıldızın yapısı hakkında kıymetli bir bilgi kaynağı olarak görülüyor. Dünya’dan 12 ışık yılı uzaklıkta bulunan Epsilon Indi, Very Large Telescope (VLT) tarafından gözlemlendi ve bu sayede şimdiye kadarki en küçük yıldız sarsıntısı ispatına ulaşıldı. Datalar, VLT’ye monte edilen ESPRESSO spektrografı kullanılarak daha evvel görülmemiş bir hassasiyetle kaydedildi. Sarsıntılar, yıldızlardaki salınımları ölçen ve asterosismoloji olarak isimlendirilen bir teknik kullanılarak tespit edildi.
Yıldız sarsıntıları keşfinde yüksek hassasiyete ulaşıldı
Yıldız zelzeleleri ya da yıldız salınımları, bir yıldızın sıcaklığı, yoğunluğu, bileşimi ve dönme özellikleri hakkında bilgiler sağlayabilir. Porto Üniversitesi Astrofizik ve Uzay Bilimleri Enstitüsü’nden başyazar Tiago Campante, ulaşılan çok hassasiyet düzeyini inanılmaz bir teknolojik muvaffakiyet olarak nitelendirirken “Daha da kıymetlisi, bu tespit, yüzey sıcaklıkları 4200 santigrat derece kadar düşük, yani Güneş’in yüzeyinden yaklaşık 1000 derece daha soğuk olan soğuk cücelere kadar hassas asterosismolojinin mümkün olduğunu kesin olarak gösteriyor ve gözlemsel astrofizikte yeni bir alan açıyor” sözlerini kullandı. Epsilon Indi üzere turuncu cüce yıldızların değeri büyük. Çünkü bu tıp yıldızlar hem bol ölçüde bulunuyor hem de daha az yıkıcı radyasyon yayıyorlar. Birebir vakitte bu yıldızların etrafında dönen gezegenleri tespit etmek de nispeten daha kolay. Mevcut en başarılı gezegen bulma tekniği olan geçiş usulünde daha kesin sonuçlar üretebilmek için yıldızın yapısı ve boyutu hakkında da daha kesin bilgilere ulaşılması gerekiyor. Hasebiyle yıldız zelzeleleri bunlara açılan bir kapı sağlıyor.
Bu bağlamda Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) 2026’da fırlatılması planlanan PLATO görevi, turuncu cücelerdeki zelzeleleri tespit etmeye odaklanarak daha fazla bilgiyi ortaya çıkarak. PLATO ayrıyeten bu yıldızların etrafında dolaşan gezegenleri de araştıracak.
