Amerikan şirketi Intuitive Machines tarafından geliştirilen Odysseus adlı uzay aracı Ay’ın yüzeyine başarılı biçimde iniş yaptı.
Odysseus, özel bir şirket tarafından Ay’a gönderilen birinci uzay aracı olarak tarihe geçti. ABD de, 1972’deki Apollo misyonunun akabinde 52 yıl sonra Ay’a birinci seyahatini gerçekleştirdi.
Bu nedenle Odysseus’un Ay’a inişi, yalnızca uzayın ticari kullanımı için değil, genel manasıyla ABD uzay programı için de değerli bir an olarak kayıtlara geçti.
Merkezi Texas eyaletindeki Houston kentinde olan şirket, Odysseus robotunu Ay’ın güney kutbuna indirdi.
Uçuş yöneticisi Tim Crain, “Aracımız Ay yüzeyinde ve irtibat halindeyiz” diyerek uzay aracının inişini teyit etti. Crain’in bu kelamları şirket çalışanları ortasında coşkuyla karşılandı.
Odysseus’un inişi sonrası evvel robottan başta rastgele bir onay sinyali gelmedi. Kontrolörler alacakları sinyal için birkaç dakika beklemek zorunda kaldı. Alınan bu sinyal de zayıftı.
Bu durumun iniş aracının durumu hakkında kimi telaşlara yol açması beklenen. Misyonda vazife alan mühendislerin bilgileri gözden geçirerek tam olarak ne olduğuna dair değerlendirmelerine devam edecekleri, Odysseus’un dik durduğunu ve güneş pilleri aracılığıyla düzgün bir halde güç toplayıp toplamadığını denetim edecekleri tabir edildi.
Hedeflenen iniş alanı Malapert-A krateri yakınlarındaki bir topraktı. 80 derece Güney’de bulunan bu bölge, Ay’ın şimdiye kadar bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en güney noktası.
Uzay aracında mürettebat bulunmuyor. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Odysseus’ta altı bilimsel ekipman bulunduruyor. NASA yöneticisi Bill Nelson “zafer” olarak nitelendirdiği bu olaydan ötürü tebriklerini iletti.
“ABD, Ay’a geri döndü” diyen Nelson, “Bugün, insanlık tarihinde birinci kere ticari bir şirket -bir Amerikan şirketi – Ay’a seyahat yaptı. Bugün NASA’nın ticari iştiraklerinin gücünü ve vaatlerini gösteren bir gündür” sözlerini kullandı.
Araç, Ay tozunun davranışını inceleyen bir araştırmaya odaklanacak. Bu daha evvel Apollo astronotlarının önemli sorun olarak gördükleri, ekipmanlarını çizen ve tıkayan bir araştırmaydı.
Amerikalı sanatçı Jeff Koons da iniş aracının yan tarafına, Ay’ın bir ay boyunca farklı evrelerini temsil etmek üzere 125 küçük paslanmaz çelik top içeren bir kutu yerleştirdi.
NASA’nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) teşebbüsünün bir modülü olan Odysseus, 15 Şubat’ta SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı.
Bu teşebbüs, NASA’nın astronotları Ay’a geri göndermeyi ve hatta orada kalıcı bir üs inşa etmeyi amaçlayan Artemis programını desteklemeyi amaçlıyor.
Ocak ayında ABD’li şirket Astrobotic’in gönderdiği Peregrine isimli uzay aracı yakıt sızıntısı nedeniyle Ay’a ulaşamamış ve misyon başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
