Kaliforniyalı startup JetZero, karışık kanat gövdeli jet uçağını 2030 yılına kadar hizmete sokmak için USAF, NASA ve FAA ile birlikte çalışıyor. Şirket, klasik uçaklardan hayli farklı olan yeni kanat ve gövde yapısına sahip uçağın, %50 daha az yakıt tüketmesinin yanında, temiz hidrojenli uçaklar için eksiksiz bir platform sağladığını söylüyor. Şirket, FAA’nın küçük ölçekli demo uçağına uçuşa elverişlilik sertifikası verdiğini duyurdu. Pathfinder olarak bilinen bu model, 7 metrelik kanat açıklığına sahip ve gerçek uçağın %12.5 ölçeğinde.
Karma kanat dizaynlı uçaklar, Airbus, NASA ve Boeing gibi şirket ve kuruluşlar tarafından geliştiriliyor. Lakin hiçbiri şuana kadar bu uçakları kullanıma sokmayı taahhüt etmedi. Tam uçan kanat tasarımı ile klâsik uçak biçiminin ortasında yer alan karma kanat gövdesi, kanadı gövdeden ayıran net bir ayrım çizgisi bulundurmuyor. Geniş gövdeye sahip bu tip uçaklar, dışa yanlışsız incelen, düz bir gövdeye sahipler. Karışık kanat gövdeli uçakların avantajları neler?
Bu tip uçakların birkaç avantajı bulunuyor. Gövdenin kendisi, halinden ötürü, tüp biçimindeki uçaklara nazaran kaldırma kuvvetine daha fazla katkıda bulunuyor. Hasebiyle çok fazla kanat yüzeyine muhtaçlık duyulmuyor. Birebir vakitte aerodinamik olarak stabil olduğundan kuyruk kanadına gereksinim duyulmuyor. Bu faktörler, sürtünme ve yükte dramatik azalmalara neden olarak, daha küçük motorların kullanılmasına ve ağırlıktan tasarruf etmeye müsaade veriyor. Üstelik geniş gövde sayesinde, daha fazla yolcu ve kargo taşınabiliyor. Motorlar, üst tarafa yerleştirilebildiği için hem kabinde hem yerde daha az gürültü duyuluyor.
Bu tip uçakların bir başka avantajı (belki de en büyük avantajı), hidrojenli uçakların kullanımına imkan tanıması. Gövde kanatlara hakikat genişlediği için, hafif olmasına karşın çok yer kaplayan hidrojen tankları için bol ölçüde yer açılıyor. Bu tip karma kanat konsepti, Airbus’ın 2020 yılında hidrojen yakıtlı geleceğin yolcu uçağı olarak sunduğu üç uçaktan biriydi. Karma kanatın dezavantajı ise kanat açıklığının tipik bir uçaktan daha geniş olması. Bu nedenle katlanabilir kanatlara sahip olmadıkları takdirde havaalanlarında uygun olmayan kimi slotlarda kullanılamıyor. Diğer dezavantajları ise yolcuların tahliye edilmesinin zorluğu ve birçok yolcunun pencere zevkinden yoksun kalması olarak sıralanabilir.
Hem NASA hem de Airbus, prototiplerinin yakıt tüketimini %20 azalttığını belirtirken, JetZero, klasik uçaklara nazaran %50 yakıt tasarrufu sunacaklarını argüman ediyor.
İlk JetZero uçağı, şayet üretilebilirse Z-5 adını taşıyacak. Boeing 767’nin yerini alacak halde tasarlanan uçak, en az 250 yolcu kapasitesi ve 9.200 km’nin üzerinde menzil sunmayı hedefliyor. 767’nin kanat açıklığı yaklaşık 52 m iken, Z-5 yaklaşık 61 m genişliğe sahip olacak. Yeniden de Airbus A330’un kullanabildiği rastgele bir havaalanında çalışmaya devam edecek ve mevcut jet motorlarını kullanacak.
