Bölüm 3: Türkiye ve uzay: “Sen otobüsü kaçırmış bir milletin çocuğusun”
  1. Anasayfa
  2. Teknoloji

Bölüm 3: Türkiye ve uzay: “Sen otobüsü kaçırmış bir milletin çocuğusun”

0
Kristof Kolomb’un Amerika’ya seyahati, Ferdinand Magellan’ın dünya seyahati, Vasco da Gama’nın Hindistan’a gidişi, James Cook’un pasifik keşifleri, Marco Polo’nun Asya keşifleri ve daha kacı. İnsanlık, ezelden beri keşfe aç ve tutkulu. Gökyüzü ise insanlığın en büyük keşif alanı. Tarih boyunca yapılan onca icat ve keşif, biz insanları en nihayetinde uzaya taşıdı. Türkiye’deki uzay çalışmaları çağdaş ülkelerin gerisinde olsa da çok önemli projeler hazırlanıyor.

Türkiye’nin uzay gayeleri, yalnızca bir ulusun sonlarını aşma dileğini göstermiyor, gösterilen maksada olan bağlılığının en son nişanesi, ülkenin bilimsel, teknolojik ve ekonomik potansiyelini uzay keşifleri ve araştırmalarıyla birleştirerek global ölçekte aktif bir oyuncu olma eforunu yansıtıyor. Uzaya açılan kapılar, yalnızca teknolojik muvaffakiyetleri değil, birebir vakitte ulusal gururu da simgeler. Türkiye’nin uzay maksatları, yalnızca bir roketin atmosferi delmesi değil, tıpkı vakitte bir milletin hayallerinin hudutlarını zorlamasıyla ilgili. Bu gayeler, gelecek jenerasyonların öğrenecekleri, gurur duyacakları ve ilham alacakları bir mirası simgeliyor.

“Çünkü sen ne tarih ne coğrafya

Ne şu ne busun

Oğlum Mernus

Sen otobüsü kaçırmış bir milletin çocuğusun.”

Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun sarsıcı mısraları, Türkiye’nin uzaya olan yükselişini anlatan bu kıssada adeta yankı buluyor. Türkiye, artık “treni kaçırmış bir millet” damgasından kurtulmak zorunda ve tahminen de uzay, buna açılan bir kapı olacak.

Giriş kısmını tamamlayıp ayrıntılara geçmeden evvel serimizin öbür kısımlarını aşağıdaki temaslardan okumanızı öneririz:

Uzaya giriş

1932’de Karl Guthe Jansky’nin baht yapıtı bulduğu uzaydan gelen radyo yayınları, daha sonraki yıllarda radyoteleskopların doğmasına yol açtı. II. Dünya Savaşı sırasında Almanların geliştirdiği V-1 ve V-2 füzeleri, 1947-1956 yılları ortasında ABD’nin teşebbüsleri, Sovyet Rusya’nın 1957 yılında yörüngeye birinci konuşlandırılan “Sputnik” uydusunu geliştirmesi, akabinde 1961’de uzaya birinci çıkan insan olan Yuri Gagarin ve en nihayetinde 1969’da ABD’nin Ay’a birinci insanları indirmesi…

Tüm bunlar uzay tarihinin mihenk taşları oldu. Türkiye, serimizin birinci iki kısmında anlattığımız üzere, bu yıllarda endüstrisini ayağa kaldırmakla meşguldü. Cumhuriyet ile başlayan süratli ihtilallerin devamının gelmemesi Türkiye’yi tahminen de uzay amaçlarından kopardı. Fakat bilhassa 90’lardan sonra uzay, yeni bir amaç olarak belirlendi. Şimdilerde ise Türkiye, uzay alanında kendi mihenk taşlarıyla yükselmeye çalışıyor.

Türkiye’nin uzay yolculuğu

Türkiye, çabucak hemen her ülke üzere uzay araştırmalarına haberleşme uydularıyla başladı. 23 Nisan 1979’da birinci uydu yer istasyonumuz AKA-1 (Ankara-1) İngiltere‘yle 11 telefon kanalı kurularak servise verilirken 13 ülke ile haberleşme sağlandı. 1987’ye gelindiğinde Avrupa‘da birinci olarak uydu sistemi üzerinden görüntü konferans ülkemizde gerçekleştirildi.

Ancak bunlar kâfi değildi. 1990’da Fransız Aerospatiale firması ile “Türksat Ulusal Haberleşme Uyduları” sözleşmesi imzalanırken maksat, Türkiye’nin uzayda kendi haberleşme uydusunu yerleştirmesi olmuştu. Aerospatiale tarafından üretilen ve 24 Ocak 1994’te Fransız Guyanası’ndan fırlatılan TÜRKSAT 1A uydusu Türkiye’nin birinci denemesi olsa da fırlatma sırasında Ariane 4 roketinde meydana gelen arıza sonrasında uydumuz ne yazık ki okyanusa düşmüştü.

Birinci deneme başarısız olsa da Ağustos 1994’te TÜRKSAT 1B ile muvaffakiyete ulaşılmış ve Türkiye, birinci uydusunu yörüngeye yerleştirmişti. İlerleyen yıllarda yeni TÜRKSAT uyduları fırlatılırken 1999 yılında kıymetli bir gelişme yaşandı. Türkiye’de yer müşahede uyduları geliştirme teşebbüsleri bu tarihte başlarken süreç, 2000 yılında yeterlice hızlanmış ve BİLSAT olarak yörüngeye ulaşmıştı.

BİLSAT, TÜBİTAK’ın Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) ve İngiliz uydu teknolojileri şirketi Surrey Satellite Technology Limited-Surrey (SSTL) işbirliği ile geliştirildi. Paydaşlık kapsamında 8 araştırmacı İngiltere’ye uydu üretim sürecini öğrenmek için gönderildi.

Uydunun, Çok Bantlı Kamera (ÇOBAN) ve Gerçek Vakitli Manzara Sürece Kartı (GEZGİN) ismi verilen, iki vazife yükü TÜBİTAK UZAY tarafından ve yerli sanayi katkılarıyla Türkiye’de tasarlanarak üretilmiş ve BiLSAT uydusuna yerleştirilerek değerli bir bilgi birikimi kazanılmıştı. Uydu, 27 Eylül 2003 tarihinde Rusya’nın Plesetsk Rampası’ndan Cosmos-3 fırlatma aracıyla uzaya gönderildi.

BİLSAT, aslında bir ihtilalin kapısını aralamıştı. İlerleyen yıllarda tamamı Türkiye’de Türk mühendislerce tasarlanıp üretilen birinci yerli müşahede uydusu RASAT (17 Ağustos 2011), TÜBİTAK UZAY ile TUSAŞ’ın geliştirdiği GÖKTÜRK 2, Türkiye’nin birinci yerli tasarım ve üretim alçak yörünge haberleşme uydusu Türksat-3USAT (26 Nisan 2013) kırılma anları olarak tarihin tozlu raflarına işlenmişti.

TÜRKSAT 1B ve gerisinden gönderilen TÜRKSAT 1C, 2A, 3A, 4A, 5A ve 5B uyduları yurtdışı firmalardan temin edilirken Haziran 2024’te fırlatılacak olan TÜRKSAT 6A ise TÜBİTAK UZAY önderliğinde TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmalarıyla birlikte geliştiriliyor. Halihazırda birden fazla uydu projesi yürütülüyor. Önümüzdeki birkaç yıl içinde ise Türkiye’nin uzaydaki uydu sayısı 10’u geçecek üzere görünüyor.

Yeni maksat: Kendi uydunu kendin fırlat

Mevut durumda Türkiye’nin uydu test tesislerinden geliştirme tesislerine kadar değerli altyapıları bulunuyor. Fakat bugüne kadar Türkiye, kendi uydusunu kendi roketiyle fırlatamadı. Lakin bu alanda pek duyulmasa da kıymetli gelişmeler yaşanıyor. TSK’nın muhtaçlıklarını karşılaması için Kıbrıs Harekatı sonrasında, 1988 tarihinde kurulan ROKETSAN, 2015 yılında fırlatma teknolojilerine odaklanan Uzay Sistemleri ve İleri Teknolojiler Araştırma Merkezinin teşkilat yapısını kurarak çalışmalarına başladı.

ROKETSAN, 2 yıl üzere kısa bir müddette uzay teknolojilerinin denenmesi ve sistemlere uzay tarihçesi kazandırılması maksadıyla bilimsel bir sonda roketi geliştirildi ve 2017 yılında uzaya birinci kere bağımsız erişim sağlandı. 2018 yılındaki sonda roketi uçuş testlerinin de %100 başarılı olarak gerçekleştirilmesi ile kademe ayırma ve atmosfer dışında denetimli uçuş üzere pek çok teknoloji kazanılmış oldu.

29 Ekim 2018 tarihinde ROKETSAN, Türkiye’nin uzaya bağımsız erişim yeteneğinin bir adım öteye taşınmasını hedefleyen Mikro Uydu Fırlatma Sistemi (MUFS) Geliştirme Projesinin hayata geçirilmesi için Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından görevlendirildi. 29 Ekim 2020’de ise ROKETSAN, birinci sefer sıvı yakıtlı roket motoru teknolojisiyle uzaya erişti. Fırlatılan SR-0.1 sonda roketinin birinci prototipi, 136 km irtifaya ulaştı.

Ağustos 2023’te fırlatılan SR-1 Sonda Roketi ise 300 km irtifa üzerine en az 100 kilogramlık yararlı yükü çıkartma yeteneğine sahip. SR-1 Sonda Roketinin akabinde ROKETSAN, ŞİMŞEK Fırlatma Aracı üzerinde çalışıyor. 400 kilogram yükünde yararlı yüke sahip olacak ŞİMŞEK-1 Fırlatma Aracı ile 2027 yılında 550 km irtifaya çıkılması hedefleniyor. ŞİMŞEK-2 Fırlatma Aracı’nda ise firma, 700 km irtifa ve 1.5 ton yük hedefliyor.

Elbette bunlar Türkiye için çok değerli ve gurur verici projeler ve muvaffakiyetler. Lakin bu başarımlar birtakım ülkeler tarafından onlarca yıl evvel yapılan şeyler. Türkiye yeni bir şeyler yaparak kendisini göstermek istiyor… Tahminen de bu gösterim, FERGANİ projesi ile gerçekleşecek.

Fergani projesinin ayrıntılarına geçmeden evvel çoğumuzun ismini bile duymadığı bir isme parantez açmamız gerekiyor; Doç. Dr. Arif Karabeyoğlu.

Arif Karabeyoğlu ve DeltaV

Arif Bey’i anlatırken geçmişine, şurada yahut burada okumasına değinmeyeceğiz. Bizce onu en güzel anlatan şey yapmış olduğu işler. Karabeyoğlu, Stanford Üniversite’nde doktorasını yaparken aslında yıllardır uzay teknolojileri alanında yaptığı araştırmalarda yeni teknolojilere yönelmeye karar verdi. Arif Beyefendi, halihazırda aslında olan hibrit roket motorlarında yeni bir method deneyerek bu alandaki teknolojilerde bir devrim yarattı. Birçok bilim mecmuasında ve yayınında çalışması mevzu olurken Karabeyoğlu dizaynını ve yaklaşımını 2000’lerden bu yana geliştirmeye devam etti.

Arif Beyefendi, en kolay biçimde yakıt olarak mumu kullanmak istiyordu. Hem bulunması hem işlenmesi son derece kolay olan mum, bir roket yakıtı olarak devrimsel olarak görülüyor. Elbette burada bildiğimiz mumdan bahsetmiyoruz, mumum hammaddesi olan parafinin hibrit motorlarda katı yakıt olarak kullanılmasından bahsediyoruz.

1999 yılında ABD’de Space Propulsion Group şirketini kurarak tahrik sistemlerine tartı veren Karabeyoğlu, çeşitli patentleriyle de itki sistemleri yahut kısaca roket dünyasının kıymetli isimlerinden birisi.

Karabeyoğlu, muhtemelen dünyanın her ülkesinde en gelişmiş teknoloji ve uzay şirketlerinde alanında en üst pozisyonda çalışacak, misyon yapacak kalitede birisi. Lakin önünde bu imkanlar varken Türkiye’ye 2013 yılında dönmesi hem bizim için büyük bir yarar hem de gurur verici bir dönüm noktası. Kendisinin kelamlarıyla gelme nedeni: “Bir oğlum oldu 2010 yılında. Dedim ki oğlum Türkiye’de büyüsün ve Türk olsun. En azından bir mühlet Türkiye’de yaşasın diye düşündüm. Hasebiyle temel dönme sebebim ailesel diyebilirim.”

Ancak Karabeyoğlu, 90’lı yılların sonunda Türkiye’den ayrıldığı andan itibaren burasıyla bağlantısı hiç kesmedi. Çalışmalarına devam ederek kendisini geliştirirken bir yandan da Türkiye’de uygun yeri bekledi. Tesadüftür ki 2013 yılı buradaki kaidelerin çalışmalarını yürütebilmesi için uygun olduğuna karar verdiği yıl oldu. Türkiye’ye döndükten sonra 2017’de DeltaV Uzay Teknolojileri şirketini kuran Karabeyoğlu, hem burada Türkiye’yi uzaya taşıyacak itki sistemlerini geliştiriyor hem de birebir vakitte mühendis ve öğrenciler yetiştiriyor.

DeltaV firmasının ehemmiyeti çok büyük burada geliştirilen roket motorları klasik tamamıyla özgün motorlar. Yani ABD yahut Avrupa’nın yaptıkları burada tekrarlanmıyor. Hibrit itki sistemleri günümüzde hala yeni bir teknoloji ve daha evvel denenmemiş bir şey. Karabeyoğlu’na nazaran DeltaV, bu alanda dünyanın en az iki yıl ilerisinde. Artık Türkiye, Arif Karabeyoğlu ile Türkiye, bilgi olarak birinci kez rakiplerinden geride değil, ileride.
DeltaV, Ulusal Uzay Programı çerçevesinde Ay’a gönderilmesi hedeflenen insansız uzay aracında kullanılması planlanan Sonda Roket Sistemini (SORS) geliştiriyor ve birebir vakitte çeşitli fırlatma testleri gerçekleştiriyor. Hibrit motor teknolojisiyle geliştirilen SORS, ilk uçuşu Aralık 2020’de gerçekleştirerek bir dönüm noktasına ulaştı. SORS, bugüne kadar 10’dan fazla sefer uçuş yaptı.​​​​
2021 yılında dünyanın en yüksek itki yoğunluğuna sahip hibrit roketlerinin ateşlenmesi, 2022 yılında dünyanın yörünge operasyonları için geliştirilmiş ilk Hibrit İtki Sistemi (HİS) ateşlemesi ve 2023 yılında parafin/sıvı oksijen yakıt çiftini kullanarak 100 km irtifayı aşan birinci hibrit roket (SORS) ile DeltaV süratli bir gelişim yaşıyor. Yeniden 2023 yılında Karabeyoğlu önderliğindeki DeltaV, uzayda ateşlenen birinci hibrit uzay motoru (HİS) ile geleceğe bir göz kırpmayı başardı.

Ancak bu tepeler, ardında daha büyük tepeleri gizleyen tümseklerden diğer bir şey değil.

DeltaV’nin roketleri neden özel?

DeltaV’nin roketlerinin özel olmasının nedeni Karabeyoğlu’nda yatıyor. Artık biraz teknik bilgileri kolaylaştırarak anlatmamız gerekiyor ki, durumu kavramak daha kolay olsun.

Şimdi, roket motoru basitçe itki kuvveti üreten bir motor olarak özetlenebilir. Lakin roketler öbür itki sistemlerinden biraz farklı. Mesela, arabalar kuvveti nasıl üretiyor? Tekerlerin itmesiyle. Pekala bir uçak nasıl ilerliyor? Havayı hızlandırarak. Peki roketler? Roketlerde bu türlü bir şey mümkün değil zira sürtünecek bir hava yok. Münasebetiyle itkiyi aslında dışarıya yüksek süratlerde kütle atarak elde ediyorsunuz.

Roketler onun için çok daha büyük olurlar zira hem oksitleyici hem de yakıt bir ortada taşınır. Roketlerin verimliliği ise kütleyi atış suratlarıyla ölçülüyor. Kütle ne kadar süratli atılırsa randıman de yüksek oluyor. Hibrit roketleri öteki roketlerden farklı kılan özelliği şu: Oksitleyici ile yakıt beraber taşınıyor. Bunların hangi formda taşındığı da roketin çeşidini belirliyor. İkisi de katıysa katı itkili roket oluyor. Hibritlerde ise biri sıvı biri katı oluyor. DeltaV, sıvı oksijenle birlikte öbür hibrit roketlerden farklı olarak parafini yani mum tipi yakıtı kullanıyor.

Daha evvelki hibrit roketler 1990’ların sonunda polimerik materyalleri, otomobil lastiği üzere materyalleri yakıyordu. Karabeyoğlu’nun keşfi ile mumum yani parafinin de kullanılabileceği görüldü. Çünkü mum, öteki yakıtlardan 4 kat daha süratli yanıyor. Bu da güçlü bir itki ve randıman sağlıyor.

“İstikbal göklerdedir”

Yazımızın sonlarına gerçek gelirken kesin maksatlara yanlışsız yönelmemizin vakti geldi. Artık hem Roketsan hem DeltaV gibi firmalar Türkiye’de roketler geliştiriyor ve testlerini yapıyor. Pekala, amaç ne?

Eğer DonanımHaber’i takip ediyorsanız Virgin Galactic firmasını duymuş ve firmanın uzay araçlarıyla uzay turizmi yaptığını öğrenmişsinizdir. Bu firma hibrit bir roket motoru kullanıyor. Yani hibrit motorlar ile uzay turizmi artık gerçekçi bir maksat. Bir öbür uygulama ise uzayda bunların kullanılması. Roketler ile uzaya uydular yahut yükler taşıyorsunuz. Lakin uyduyu yörüngeye taşımak kâfi değil. Bu uyduları bir yörüngeden diğer bir yörüngeye de götürmek gerekiyor. Bunu yapmak için hibrit roketler çok avantajlı. Zira, bir sefer bunlar çok inançlı. Yakıt ile oksitleyici birbirinden uzakta, yani patlama riski çok düşük. Bir öbür avantaj, maliyet. Misal sıvı ve katı roketlere kıyasla maliyetleri 5’te 1 yahut 10’da 1 düzeyinde.

SpaceX, her bir fırlatmada onlarca uyduyu yörüngeye taşıyor. Pekala bu uyduların tıpkı yörüngede mi duracak? Bunların değişik yörüngelere gitmesi gerekecek. Bunu nasıl sağlayacaksınız? Uzay motorları burada devreye giriyor. Fakat yörünge uyduları taşıyan bu motorların tipik roketlerden bir farkı var; Süratli yanma istenmiyor. DeltaV, yavaş ve daima yanan yakıt tahliline de sahip. Yani, maliyet faal olarak roketi fırlatma ve fırlatılan yükleri maliyet faal olarak yörüngeler ortası taşımak için gerekli her şey var.

DeltaV’nin roketleri Türkiye Uzay Ajansı’nın 2028’de Ay’a iniş maksatlarında de kullanılacak. Elbette havacılık ve uzayda tarih vermek riskli fakat birkaç yıllık gecikme sık sık yaşanılan şeyler. Kıymetli olan bunların gerçekçi olması. Ve artık bunlar çok gerçekçi duruyorlar. Bir yandan rekabet de devam ediyor. ABD’nin Rusya’nın Çin’in Hidistan’un ve Avrupa’nın Ay ile ilgili büyük planları var. Elbette bu ülkeler bilgi olarak önde olabilir lakin Türkiye, tarihinde birinci kez kabiliyet olarak bu ülkelere çok yakın.

Fergani ile Türkiye, Starlink’e rakip oluyor

Şimdi emsal maksatları olan öbür bir firmaya geçelim.

Baykar CEO’su Selçuk Bayraktar’ın 2022 yılında kurduğu Fergani Uzay ile enteresan ve kıymetli gayeler belirlenmiş durumda. Fergani, ticari amaçla ürettiği uydular, bu uydularda kullanılan komponentler, faydalı yükler ve özgün itki teknolojilerle geliştirilen, Yörünge Transfer Araçları (YTA) ile uzay sanayisinde hisse sahibi olmayı arzuluyor.

Selçuk Bayraktar’ın geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamalardan anlıyoruz ki Fergani grup uyduları geliştirilme kademesinde ve bu program ile Elon Musk’ın Starlink hizmetine rakip olunacak. Açıklamalara nazaran Fergani’nin birinci uydusu 2025 yılında alçak Dünya yörüngesine fırlatılacak. Fergani Grup Uyduları; denizcilik, havacılık, IoT, meteoroloji, lojistik ve öbür kurumsal pazarlardaki birçok global gereksinimi inovatif teknolojiler barındıran tahliller sağlayacak.

Şirket tarafından üretilen 100 kg sınıfındaki mikro uydular 500-600 km irtifa aralığında hizmet verecek. Bu uydular haberleşme, coğrafik pozisyonlandırma üzere çeşitli yararlı yüklere sahip olacak. Ku, Ka, S, L bandlarında haberleşme sağlayabilecek olan bu uydular global kapsama ağına sahip olacak. Bayraktar, bu uydulardan 5-15 yıl içerisinde 100’lerce fırlatılacağını söylüyor.

Fergani birebir vakitte bir “uzay otobüsü” projesi üzerinde de çalışıyor. Bu ortalar İngilizcede Space Tug olarak biliniyor ve yeni yeni girişilen bir konu. Bu araçlarla uyduların yörüngeler ortası seyahati (bir yerden tanıdık geldi mi?) planlanıyor, yani bunlar yer yüzeyinden bir yük taşımayacak. Roketler ile gelen yükleri, ilgili yörüngelere aktaracak. Yolculuların şehirlerarası otobüsler ile terminale gelmesi ve oradan minibüslerle kent içine aktarılması üzere diyebiliriz. Bunlar Yörünge Transfer Araçları olarak söz ediliyor Fergani tarafından.

Peki Fergani’nin bu planları nasıl mümkün olacak? Ne Bayraktar’ın ne de Baykar’ın hem rokelerle hem de uzayla ilgili bir deneyimi yok ki? dediğinizi duyar üzereyim. Fakat Fergani, tüm bu teknolojiler için özel bir isimle çalışıyor; Arif Karabeyoğlu.

Arif Karabeyoğlu, DeltaV ile esasen Space Tug dediğimiz bu araçlarla ilgili çalışmalar yürütüyordu. Ve bu araçlarda özgün hibrit roket teknolojileri kullanılacak. Bu yörünge araçları, birden fazla uyduyu taşıyarak bunları istenen yörüngeye götürecek. Yeniden bu sistemlerin Ay yörüngesinde de kullanılması planlanıyor.

Son sözler

Aslında yazımızdan da anlayabileceğiniz üzere hem Türkiye hem de Fergani’nin tüm amaçları temelinde Arif Karabeyoğlu ve onun hibrit roket teknolojisine dayanıyor. Ay amaçlarından roketlere ve uydu sistemlerine kadar çabucak hemen tüm uzay motorlarının altında Karabeyoğlu’nun parmağı bulunuyor.

Üç kısımlık yazı serimizde anlattığımız muvaffakiyetler ve başarısızlıklar bizi bugüne getirdi. Artık, Arif Karabeyoğlu üzere, Atatürk’ün “Sizleri birer kıvılcım olarak gönderiyorum, alevler olarak geri dönmelisiniz” sözünü birebir yansıtan isimlerle uzay artık bir hayal değil. Yalnızca bir vakit sorunu. Karabeyoğlu’nun ve Türkiye’nin yıllardır süren uzay çalışmalarıyla şekillenen pahalı mühendisleri ile kabiliyet olarak geride olmadığımız bir yarışın içerisindeyiz.

Bugün SpaceX’in dev roketi Starship ve NASA’nın Artemis vazifelerinde kullanacağı SLS roketleri yeni bir teknoloji kullanmıyor, roket olarak. Roket sistemleri 70’li 80’li yıllara dayanıyor. Lakin artık hibrit roketlerin gelişiyle birlikte Türkiye direkt rekabetin içerisinde bulunuyor. Bu sistemlerin maliyet noktasında da çok avantajlı olması projelerin ekonomik olmasını da sağlıyor.

Elbette Türkiye’nin uzay yeteneği bir ABD yahut bir Çin, bir Hindistan yahut Japonya değil. ABD dışında hem Avrupa hem de öbür ülkelerin uzay programları neredeyse büsbütün devlet takviyesiyle yürütülüyor. Bugün NASA bile maliyet noktasında SpaceX ile mukayese edilemeyecek kadar değerli. Türkiye, özel kesimdeki bu şirketleri ile ticari uzay trenini süratli bir formda yakalayabilir. Buralardan elde edilecek kaynaklar da ileri uzay çalışmalarının finansmanını sağlayabilir.

Arif Karabeyoğlu’nun liderliğindeki grup ve Türkiye’nin uzaydaki cesaretli adımları, yalnızca bir milletin geçmişini değil, geleceğini de şekillendiriyor. Otobüsü kaçırmış bir milletin çocukları olarak, hibrit roketlerle gökyüzüne yükselmenin heyecanını taşıyoruz. Artık uzay, yalnızca bir hayal değil; Türkiye’nin geleceğine ışık saçan bir gerçeklik.

Reaksiyon Göster
  • 0
    alk_
    Alkış
  • 0
    be_enmedim
    Beğenmedim
  • 0
    sevdim
    Sevdim
  • 0
    _z_c_
    Üzücü
  • 0
    _a_rd_m
    Şaşırdım
  • 0
    k_zd_m
    Kızdım

info@teknovivo.com

Yazarın Profili
Paylaş

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir